Tipe : Article scientific / Data : 2015-03-02
Aquel article scientific foguèt escrich en 2015 per Claude Alranq, actor, autor, meteire en scèna e contaire. Originari de Pesenàs, contribuís a la recèrca sul patrimòni cultural immaterial especialament dins lo domeni de l’espectacle viu.
Dins aquel article Claudi Alranq partís sus las traças del culte de sant Blasi a Pesenàs e estúdia son ligam amb carnaval.
Extrach (traduch del francés) :
Blasi, sant patron de la vila de Pesenàs, visquèt de 280 a 316. Foguèt evesque de Sebaste, venguda a l’ora d’ara la vila turca de Sivas. Visquèt pas jamai fòra de son país, Armenia (en Asia Menora). Son culte n’es pas mens celèbre als quatre cantons de la crestianitat.
En França, unas 600 glèisas e capèlas pòrtan son nom (700 en Itàlia). Son prestigi ten sonque a son sacerdòci o, tanben, a la data de son martiri : un 3 de febrièr, un jorn que compta dins las tradicions que precedisson lo crestianisme ?
L’exemple de Pesenàs pòt contribuir a esclairar aquel mistèri. Aquel mistèri, a Pesenàs, es el meteis un doble mistèri :
- la causida d’una ciutat que causís de se metre jos sa proteccion ?
- la fortuna d’aquel culte dins l’istòria locala ?
Per tal de penetrar lo mistèri d’aquel culte a Pesenàs, procedirem per una parabòla : aquela del pòrta-empèut, de l’empeuton, de l’empeutat-soudat. Benlèu ne sauprem un pauc mai sus l’empeutaire e sus l’empèut que coneis a l’ora d’ara, en país picenés, una embelida urosa.
Claudi Alranq
Somari (traduch del francés) :
A - Lo pòrta-empèut
I - La lenta resurreccion de la Gàllia meridionala
1 - Lo pòblament
2 - Lo rambalh e la violéncia istorics
3 - La crisi espirituala e culturala
II - L’afogament popular a l’entorn de la primièra luna de febrièr
1 - L’enjòc festiu
2 - Las fèstas paganas
III - Entre natura, art e religion
1 - Lo legat galloroman
2 - Lo desdoblament medieval
B - L’empeuton
I - Un país de « plus hault sens »
II - La vida de Blasi
III - Un culte popular
IV - D’amalgamas curiosas o reveladoiras
C - La soudadura pòrta-empèut e empeuton
I - La cristianizacion e las resisténcias localas
1 - L’esitacion de la glèisa
2 - Lo consensus dels sants
II - L’ocurréncia de St Blasi e de Pesenàs
1 - Perqué Pesenàs podiá causir St Blasi ?
2 - Perqué St Blasi podiá causir Pesenàs ?
D - Los enfants de l’empeutaire
I - Las campanas poguèsson parlar
II - Sus las traças del culte
III - Una vertadièra discòrdia
IV - Lo fals divòrci
Mise en ligne :
02/03/2015
