Recèrca

Filtrar
Filtres actifs
Sujet : Poésie occitane
Portail : Enciclopèdia

Resumit

 En 1930, Prosper Estieu publica un de sos darrièrs recuèlhs originals, Lo fablièr occitan, que recampa de faulas del monde entièr, traduchas en occitan. Emai siá pas estat pensat aital, apareis coma una emanacion originala de l’idèia de « convivéncia » dins la literatura occitana de la debuta del sègle XX.

Referéncia bibliografica del recuèlh

Prosper Estieu de face. Archives départementales de l'Aude, fonds Prosper Estieu, cote 120J19

ESTIEU, Prosper. Lo fablièr occitan. Castèlnòudari : Societat d'Edicions Occitanas, 1930, 168 p.

Note d’étude

Lo fablièr occitan es un recuèlh compausat de 72 faulas occitanas de 10 a 60 vèrses, de còps manlevats a Esòp (621-564 av. J.-C.), Fèdre (14-50 ap. J.-C.), al Coran o al folclòre occitan ancian. Es compausat de cinc libres que semblan classar las faulas per grandas sorgas d’inspiracion ont se mesclan sens ierarquia de moralas e tematicas crestianas, musulmanas, paganas emai politeïstas (per las faulas inspiradas per Esòp e Fèdre), sens portar tòrt a la coeréncia de l’ensemble. 

Retrobam dins aquelas faulas la quita idèia de la « convivéncia » tala coma es definida a l'ora d'ara per Alem Surre-Garcia :

 

«  L'art de viure ensems dins lo respècte de las diferéncias en tèrmes d'egalitat »

La coabitacion d'una multiplicitat de culturas es pas gaire susprenenta dins un tal  recuèlh puèi que lo genre literari de la faula se bastiguèt sus la tradicion de recuperacion de racontes ancians, en particular amb las òbras d'Esòp e de Fèdre.

Al delai de las importantas reinterpretacions culturalas inerentas al genre de la faula, Lo fablièr occitan se plaça tanben dins la dralha del movement Orientalista alara de mòda en Euròpa occidentala tant dins lo domeni de la literatura que dins lo de las arts plasticas. Prosper Estieu, sensible a aquel movement literari e artistic s’es fòrça largament inspirat del grand autor francés Victor Hugo, que s’èra el tanben ensajat al genre coma dins son recuèlh de poèmas Les Orientales (1829). Prosper Estieu, accompagné de sa famille, devant sa presse d'imprimerie d'où sortent les numéros de la revue <i> Mont-Segur</i>. Archives départementales de l'Aude, fonds Prosper Estieu, cote 120J20


Pasmens Lo fablièr occitan es pas la sola òbra de Prosper Estieu a faire resson a la nocion de «convivéncia». En efècte, Estieu se clinèt sus l'Edat Mejana tre los primièrs numèros de la revista Mont-Segur (1901-1904), qu'estampava del sieu domicili e al dintre de la quala pausava coma question centrala l'influéncia contemporanèa de la civilizacion medievala occitana, largament dubèrta cap a l’Orient. 
Per ne saber mai sus Prosper Estieu e son òbra : http://vidas.occitanica.eu/items/show/2077

Mise en ligne : 16/02/2017

Resumit

Lo Recueil de chansons et autres pièces en langue méridionale es un manuscrit de Henri Pascal de Rochegude (1741-1834) copiat devers la fin del sègle XVIII. Conten 201 cançons e 12 pèças en vèrs d'inspiracion, de fòrmas, de talhas e de tematicas fòra divèrsas. A qualques excepcions prèp, totas las cançons son redigidas en occitan.

Manuscrit du <i> Recueil de chansons et autres pièces en langue méridionale </i> (Roch ms 9), bibliothèque Pierre Amalric (Albi)

Presentacion del contengut

Lo Recueil de chansons et autres pièces en langue méridionale es un manuscrit de Henri Pascal de Rochegude (1741-1834) copiat devers la fin del sègle XVIII. Conten 210 cançons e 12 pèças en vèrs d'inspiracion, de fòrmas, de talhas e de tematicas fòrça divèrsas. A qualques excepcions prèp, totas las cançons son redigidas en occitan.
Las cançons se pòdon classificar segon lo biais seguent :

 

- 157 cançons d'amor,
- 25 cants religioses, principalament de cants de nadal,
- 9 cançons de taula o per beure,
- 11 cançons d'inspiracion borlesca,
- 6 cançons de caractèr politic (en relacion amb los temps revolucionaris)

 

L'ensem de las pèças es classat per òrdre alfabetic dels primièrs vèrses e numerotat cronologicament dins aqueste òrdre. Per d'unas, una precision sus l'autor o las persona qu'inspirèt la cançon es indicada. Qualques títols de cants figuran sens cap de tèxte : dins aqueste cas, son pas numerotats. Sus mantun cants figura la mencion « notada », sens que cap particion, ça que la, las venga completar.

 

Las cançons d'amor

 

De las 158 cançons d'amor repertoriadas, los dos tèrç meton en scèna las dificultats dels rapòrts amoroses entre pastres e pastoras, sovent sul tèma d'un amor pas partejat, pas totjorn tròp sincèr mas conscienciosament dramatizat.
Dins d'unas d'entre elas, un vintenat, l'amor es partejat e consomat. La cançon ven allusiva e coquina.
Aquestas cançons son fòrça caracteristicas de la segonda mitat del sègle XVIII que lo motiu de la pastorala i demòra fòrça popular entre los nòbles e los borgeses « esclairats » qu'i veson una resurgéncia de las amors païsanas anticas tant coma de l'esperit libertin. 
Aquesta seleccion volontària testimònia benlèu del gost personal de Rochegude. 

 

Los cants religioses

 

Los cants religioses son majoritàriament de « nadalets », cants de Nadal. 14 son del curat de Busque (vilatge de la region de Graulhet), 2 de M. Plomet, prèire de Montpelhièr, un del curat de Fresigne, un de Massol dich « le prébendier », 5 d'autors non mencionats.
Dos autres cants son dels « stabat mater », cant sus la Passion. Enfin, una darrièra cançon conta lo malcontentament d'un curat censurat.

 

Las cançons per beure e las cançons borlescas

 

Aquestas cançons celèbran generalament lo plaser del deslassament bucolic entre monde de bona companhiá.
S'i retròba tanben una algairada entre una femna e son marit ibronha, doas galejadas contra las moscas, una contra las piuças, doas trufariás contra los uns o los autres, de cants que i es question d'aucèls e un cant sus la vielhesa e la mòrt que benefícia de referéncias a la cultura antica coma a la mitologia.

 

Las cançons politicas

 

Aquestas cançons demòran complicadas a comprene en abséncia de lor contèxte politic de composicion. S'i retròba pasmens :

- un cant qu'evòca la proliferacion dels lops en França que sembla de s'accelerar dempuèi la Terror
- una cançon sus l'oportunisme politic bastida a l'entorn de la figura de la giroleta que seguís lo sens del vent, que siá reial o republican
- una cançon suls regrets d'estatjants de la parròquia de Castras que son curat, refractari, n'es caçat
- una cançon sus la fidelitat a la glèisa catolica
- una cançon d'amor dedicada a una figura complicada d'identificar, benlèu Enric IV.

 

Las pèças divèrsas 

 

D'unas pèças pòdon èsser classadas a part, que son pas de cançons. Entre aquestas :

- Requista del P. Filip Cleric als juges de Besièrs en 1740, sul brutitge de las carrièras de Besièrs
- Dins Besièrs de tots temps se veirà de falords, que s'i vei de prèires se faire raubar lor dinnar pendent una parida de pesca
- Los gorraus de Pechelicon, sur les figues
- los pelegrins d'Emmaüs, traduccion de l’Evangèli de Luc n°24
- lo conte ditz qu'una cigala, traduccion de la faula de la Fontaine « La cigale et la fourmi »
- S'aimatz lo lengatge "patois", un tèxte umoristic sus las qualitats atribuidas a la lenga d’òc.

 

Ressorsas numericas

 


Documents conservats per la Mediatèca Pierre Amalric (Albi) e presentats individualament :

 

 

 

- Los manuscrits del Recueil de chansons et autres pièces en langue méridionale

 

- Recueil de chansons et poésies modernes (Roch Ms 9 a)

- Tables incomplètes du manuscrit 9 a (Roch Ms 9 b)

Mise en ligne : 21/06/2017
Tipe : Fons documentari

Histoire du fonds

Louis Médard

Modalités d'entrée :

Legs de Jean-Louis Médard

Accroissement :

Fonds clos

Fonds complémentaire :

 

Description du fonds

Le fonds comprends plusieurs recueils de poésies "patoises".

Dates extrêmes :

1700-1840

Langues représentées dans le fonds :

Occitan (languedocien)

Occitan (provençal)

Français

Importance matérielle :

26 pièces ; 38 volumes

Supports représentés :

Manuscrits/Tapuscrits

Monographies imprimées

Pour le consulter

Identifiant du fonds :

 

Instruments de recherche disponibles :

Inventaire en ligne

Ressources en ligne

 Statut des pélerins de Saint Jacques [Manuscrit] : https://occitanica.eu/items/show/58561

Ad suos compagnones / Antoine Arène [Livre] : https://occitanica.eu/items/show/58562

Fables et contes en vers patois édition de 1799-1800 / Auguste Tandon [Livre] : https://occitanica.eu/items/show/58564

Fables et contes en vers patois édition de 1813 / Auguste Tandon [Livre] : https://occitanica.eu/items/show/58571

Poésies patoises / Auguste et Cyrille Rigaud [Livre] : https://occitanica.eu/items/show/58568

Les bains de Silvanès / Auguste Rigaud [Manuscrit] : https://occitanica.eu/items/show/58569

Pièces fugitives en vers français et patois / M. Chrestien [Livre] : https://occitanica.eu/items/show/58570

Oeuvres patoises / Jean-Baptiste Favre [Livre] : https://occitanica.eu/items/show/58572

Conditions d'utilisation

Conditions de consultation :

Libre d'accès

Conditions de reproduction :

Numérisation possible sur place, à la demande

Mise en ligne : 21/10/2013