Traparètz dins lo recuèlh "cicle 2"las poesias que convenon mai a d'enfants de CP, CE1, CE2 (6 a 8 ans). Son de tèxtes aisits de comprene, pas totjorn aisits d'aprene.

Tornar al somari del recuèlh

<< Retorn a la pagina principala de presentacion del talhièr

Nivèls e nombres de calandrons : 1 CP – 2 CE1 – 3 CE2 -1 CM2
Objectiu : s'ensajar a escriure una poesia en s'inspirar d'un modèl.
Competéncias : escriure un tèxte en fonccion de las consignas balhadas.
Material : còpias dels recuèlhs causits, grilha escritura de las poesias, fuèlhas de brolhons.

Puèi, començariam a ensajar d'escriure de las poesias. Coma dins la classa, totses escrivavaon d'un biais autonòm dels tèxtes liures, decidiguère de los daissar soscar cadun a un tèxt personal. Passave per veire, ajudar a trobar un mòt. Los calandrons se levavaon per anar veire çò que fasiáun los uns e los autres. A la fin de l'ora, los que voliáun presentavon lors poesias. La classa fasiá un retorn sus çò que veniam d'escotar en valorizar totjorn l'esfòrç fach d'escritura e de presentacion.

<< Retorn a la pagina principala de presentacion del talhièr

<< Retorn a la pagina principala (presentacion del talhièr)

Aquesta partida qu’ei dedicada a la plaça de la fonologia dens los navèths programas (2015 e 2016) de l’escòla au cicle 1 e 2. Qu’i trobaratz las competèncias esperadas a la fin de cada cicle e tanben los elements de prograssivitat peu cicle 1.

<< Retorn a la pagina principala (presentacion del talhièr)

<< Retorn a la pagina principala (presentacion del talhièr)


Origina deu document : Arquius Departamentaus deus Pirenèus-Atlantics (ADPA), quòta E 1596 fol. 60. La Carta qu’aucupa las 27 darrèras linhas d’un baish de pagina roganhat e guastat per un larg plap d’aiga. Vidimus (còpia certificada d’un acte anterior) hèit lo 30 d’octobre de 1391 per P. de Sent Per (Sempé), coadjutor deu notari de Navarrencs Guiraut d’Abadie, sus un originau en pergam, a la demanda de P. Arnauto de Lafargue, guarde e procurator de la comunautat.


La Carta de fondacion de la bastida de Navarrencs (en los Pirenèus-Atlantics) qu'arrepresenta un document hèra interessant en l'encastre de l'ensenhament de l'Istòria-geografia, notadament au Collègi.

L'interès qu'ei triple :
- la Carta qu'ei escrivuda en occitan / biarnés (deu sègle XIV^au) ;
- que permet d'incarnar dab un exemple especific au sud-oèst la question (complèxa) de la feudalitat ;
- qu'ei completada per un document cartografic.

Que constitueish atau ua entrada originau, interdisciplinària e tanben lingüistica dens la temporada de l'Edat mejana.


Plaça deu tèma dens la programacion
La Carta de la fondacion de la bastida de Navarrencs que’s pòt hèra aisidament integrar en lo programa d’Istòria de la classa de 5^au, mei especificament en l’encastre de la partida II (« Societat, Glèisa e poder politic dens l’Occident feudau, sègles XI-XV^aus ») : capítol A (« L’òrdi senhorau : la formacion e la dominacion de las campanhas »),
capítol B (« L’emergéncia d’ua navèra societat urbana »).
Aquesta Carta que pòt notadament servir de transicion enter lo capítol A e B pr’amor de s’agir de la question urbana en lo baish Edat Mejana.

Problematicas possiblas
Los tèmas estudiats que tòcan l’organizacion de la societat feudau en las campanhas :
Perqué son creadas, en lo sud-oèst de França, las bastidas ?
Quaus son las relacions navèras qui’s desvolòpan en las campanhas dab la mesa en plaça d’aquestas bastidas ?
Quin permeten las bastidas d’estudiar los rapòrts feudau-vasalhicas qui tòcan lo maine e l’economia ruraus ?

Competéncias tribalhadas
Las competéncias tribalhadas que pòden estar :
« Analisar e compréner un document »,
« Reparà’s hens lo temps : bastir repèris istorics »,
« Reperà’s en l’espaci : bastir repèris geografics »,
« Informà’s en lo monde deu numeric ».

Mesa en òbra pedagogica
L’utilizacion d’aqueste document que permet d’entrar en lo tèma en partir d’un exemple locau, çò qui permet d’incarnar autament aquesta partida deu programa d’Istòria. En tiéner compte deu temps limitat tà hicar en òbra los 2 capítols (8 òras en integrar l’avaloracion), que podem partir sus duas sesilhas d’ua òra cadua.

- Purmèra sasilha : « Las bastidas en Bearn, qu’es aquò ? »

- Dusau sasilha : « De las bastidas a las vilas : lo desvolopament urban en lo baish Edat Mejana ».

<< Retorn a la pagina principala (presentacion del talhièr)

Traparètz dins lo recuèlh "cicle 1" las poesias que convenon a d'enfants de pichona, mejana e granda seccion de mairala (3 a 5 ans), mas que pòdon èsser legidas o cantadas tre la naissença.

Traparètz dins lo recuèlh "cicle 3" las poesias que convenon a d'enfants de CM1, CM2, 6^ena (9 a 11 ans). Las ressorgas presentas dins "cicle 3" son tanben adaptadas als collegians e liceans. Son de tèxtes que demandan mai d'abstraccion que las tièras precedentas.

Ce guide permet de rappeler quelques notions essentielles sur l'utilisation des images. Il est nécessaire de familiariser les élèves aux notions de droit d'auteur et de propriété intellectuelle. L'exploitation de l'image peut apporter à ces notions une valeur concrète dans l'espace scolaire. Cette sensibilisation recoupe également le programme d'informatique (B2i) que les élèves de cours moyen doivent maîtriser à la fin du cycle. Lorsqu'ils cherchent des images pour un quelconque devoir, par exemple un exposé, nous devons attirer leur attention sur ces notions en leur montrant quelques outils à utiliser. On notera que cette démarche peut aussi très bien s'intégrer dans le cadre de l'enseignement moral et civique.

Projècte realizat en l'encastre de l'annada d'estagi de Professor deu 2^au grat (CAER Istòria-geografia-EMC).

Que s'i pòt destriar tres supòrts màgers de transmission deu saber istoric e geografic :
- lo tèxte (l'escriut, la lenga),
- la mapa (e autas representacions cartograficas)
- e l'imatge (e donc l'imaginari).

La mira d'aqueth projècte qu'ei atau de favorizar un ensenhament de l’istòria-geografia-EMC, notadament au Collègi, qui s'empara sus la literatura, lo francés, l’occitan e l’imaginari.

Que s'ageish donc de desvolopar l'interdisciplinaritat, de valorizar la lenga occitana e d'activar l'imaginari.

Tad aquò que perpausi documents d'espleitar en classa : la Carta de fondacion de la bastida de Navarrencs (en los Pirenèus-Atlantics) ; l'Atlas catalan ; l'Occitan dens las trencadas ; la descobèrta deu monde e de l'òbra de Jules Verne, au truvèrs deu roman Lo Torn deu monde en 80 dias.

Ensenhador del talhièr :

Presentacion (pagina actuala)
Document 1 - Carta de fondacion de la bastida de Navarrencs - Charte de fondation de la bastide de Navarrenx
Document 2 - L'Atlas catalan
Document 3 - L'occitan dens las trencadas – L'occitan dans les tranchées
Document 4 - Descobrir lo monde e Jules Verne au truvèrs deu son roman « Lo Torn deu monde en 80 dias » (1873) – Découvrir le monde et Jules Verne au travers de son roman « Le Tour du monde en 80 jours » (1873).

<< Retorn a la pagina principala de presentacion del talhièr

La causida dels tèxtes

Aviái dejà utilizat pel trabalhar sul master, una grilha per m'ajudar a seleccionar dels tèxtes per la classa. Tornère prendre la grilha e contunhère lo despolhament de la revista La Cabreta. Me concentrère aqueste còp pas que sus los tèxtes poetics que rencontrère. Los legiguère e sovent los prenguère pas en entièr mas tornère copiar las estròfas que trobave pertinents per la classa.

D'en primièr, ma causida èra de daissar los calandrons causir los tèxtes de legir e d'aprendre.
Per aquò far, metère en plaça un classador amb los  tèxtes seleccionats en doas partidas : una partida pels cicles 2, l'autra pels cicles 3.

Pels cicles 2, l-i a 45 tèxtes recaptats dins de las pochetas transparentas e recampats dins un òrdre aleatòri dins la partida cicle 2.

Pel cicle 3, l-i a 115 tèxtes recaptats dins de las pochetas transparentas e estacadas entre gu-elses per tèmas.

Los 14 tèmas
Auba e calabrun
Aures e flors
La Darreiriá
La prima
L'estieu
L'ivèrn
La montanha
Las ribièiras
La lenga occitana
Los aucèls
Recèptas
Los mestièrs d'antan
Musica e dança
Enfàncias

L'enregistrament de las poesias

Pels cicles 2, legiguère los tèxtes e m'enregistrère solet. Puèi apondère al fichier tèxte la pista sonòra correspondenta.

Pels cicles 3, decidiguère d'anar enregistrar d'autras personas. Me disiái que quò seriá
plan que los calandrons entendèsson d'autras personas que ieu, d'autras personas que
parlariá un occitan natural.

Menada del projècte en classa

Presentère lo classador e son organizacion.
Los enfants coneissiáun dejà lo fonccionament d'un classador similari perçò que començariam d'utlizar en fin del primier periòd un classor de poesia en francés sul meteis principi.
Puèi agacharariam la tièira dels tèxtes e la grilha de recitacion

Pels cicles 2, lor demandère d'agachar los tèxtes qu'aviái expausat sus un banc al canton, d'en causir un e d'emplenar la grilha amb las tièiras de las poesias. Puèi lor demandère de preparar la lectura del tèxt. Los sonariái a un moment un per un per legir e explicar los mòts dficils se l-i aviá besonh.
Donave las consignas de presentacion per copiar la poesia. Los qu'esperavon per la lectura podiáun començar de copiar. Lor expliquère que podiáun copiar la poesia en entier mas atanben que podiáun s'arrestar a un endrech qu'aviáun causits. Caliá pensar aprés que caldriá aprendre la poesia per la recitar. Per encorajar los calandrons lor expliquère que mai copiriáun, mai seriáun pagats.

Pels cicles 3 pus especificament lor demandère de causir un tèma e de prendre l'ensemble de las fuèlhas per agachar totses los tèxtes abans de ne'n causir un en entier o un tròç.


La causida seguenta, lor caldriá cambiar de tèma.
Aquò permet als calandrons de percórrer l'ensemble del recuèlh de poesia.
Las consignas per copiar èron las meteissas. Podiáun s'arrestar ont voliáun.
Per totses, un còp la poesia copiada, podiáun far l'illustracion. Pagariái l'ensemble.

<< Retorn a la pagina principala de presentacion del talhièr

D'escotar/telecargar : los poèmas del recuèlh de Cicle 2 legits per Peire RAYMOND

Los tablèus que seguisson recampan d’artistas que poirián èsser utilizats coma supòrt d’un trabalh en geometria, sus las mesuras o l’espaci.

Dos tablèus son propausats:

                • Dintrada pels artistas

                • Dintradas per las competéncias de cicle

Lo primièr tablèu porgís un tièra d’artistas e d’anonims, recaptats per òrdre alfabetic.

Per cadun es balhat:

                • Nom de l’artista;

                • Data de vida o periòde;

                • Exemple;

                • Movements picturals màgers per l’artista;

             • Proposicions d’utilizacion en geometria, espaci o mesuras adaptadas a l’òbra o a l’artista.

Lo segond tablèu es tractat a l’invèrs del primièr, es a dire que partís de las competéncias del programa per las associar, quand es possible, a d’artistas. Aital, un regent pòt causir de trabalhar siá en partissent d’un artista, que li sembla particularament interessant, siá en seguissent lo programa.

Los artistas o anonims qu’apareisson en jaune dins lo tablèu son d’artistas nascuts en Occitania (l’Occitania fa pas referéncia a la region administrativa actuala mas al territòri que se parlava l’occitan dins totas sas variantas), los que son en gris son d’autors qu’aguèron un ligam fòrt amb lo sud del pais. Totes aqueles artistas poirián èsser valorizats dins l’estudi d’una cultura locala.

Aquela tièra es de segur non exaustiva tan al nivèl dels artistas coma de las possiblas d’utilizacions e se poiriá completar a flor e a mesura.

En mai, se las competéncias presentadas son las del cicle 2, d’unas se trapan tanben dins lo cicle 3 e se poirián adaptar aisidament.

Retorn a la pagina de presentacion