Explorar los documents · Occitanica, Portal collectiu de la lenga e de la cultura occitanas

Loís Deufrèisho : un presoèr bearnés en Alemanha

CIRDOC - Institut occitan de cultura

Lo fons "La votz retrobada deus Peluts"

Lo fons "La votz retrobada deus Peluts" qu'ei uei conservat au Lautarchiv de l'Universitat Humboldt de Berlin e qu'a recebut l'estatut de Memòria deu monde per l'Unesco.
Aqueth programa d'enquèstas miat per la Königlich Preussische Phonographische Kommission (Comission fonografica reiau prussiana), creat en 1915 e tiengut secret tot lo temps deu conflicte, qu'avè tà tòca l'enregistrament de la diversitat lingüistica e culturau deus soldats de las armadas aliadas (250 lengas e culturas).
Au miei deus 200 documents enregistrats au près deus presoèrs de l’Armada francesa que s'i recensa peu torn de 70 occitans : auvernhats, gascons de Bearn, de Bigòrra et deu Medòc ; lengadocians, lemosins, niçards e provençaus.

Loís-Auguste Deufrèisho

Loís Auguste Deufrèisho que vadó lo 25 de noveme 1889 a Pau (64) de Jean Deufrèisho, hustèr de mestièr, e Anna Toret, hemna de larèr.

Après aver obtiengut lo son brevet d’instruccion primària, que's vira tau mestièr de pintre publicitari.

Lo 5 d'octobre 1910, a l'atge de vint un ans, que junta lo còrps militar soldat de dusau classa e que l’enregistran sus la lista deu canton de Pau. Lo 30 de seteme 1911, que s’intègra aus soldats sapaires, qu'ei a díser un regiment de militars cargats de construsir los sosterrans au front, ço qui permet de desquilhar los edificis o las traucadas enemigas.

Lo 2 d'aost 1914, que respon a l'avís de mobilizacion generau e lo dia qui segueish qu'ei hidat a las armas dens lo 18^au regiment d'infanteria.

Lo 21 de seteme 1914, lo 18^au regiment d'infanteria que receu l’ordi de’s dar tau Camin de las Daunas au nòrd d'Oulches (02) entà har rampèu a l'avançada deus Alemans en aquera zòna deu front. Après aver arrecussat dab escaduda cinc contratacas alemanas, lo regiment que deu har arrèrpè. Qu'ei au cors d'aquera manòbra que Loís Auguste Deufrèisho despareish e ei empresoat peus Alemans au camp de Niederzwehren dens lo district de Kassel en Alemanha. Qu'ei deu temps deu son empresoament que la Comission fonografica reiau prussiana enregistra la soa interpretacion de tres cantas en bearnés : Beròja flor, Beròi chantur e sustot lo celèbre Bèth Cèu de Pau.

Loís-Auguste Deufrèisho, au prumèr reng, dusau a comptar de la dreta.

Qu'ei sonque au sortit de la Prumèra Guèrra mondiau, lo 2 de genèr 1919, qui ei fin finala repatriat en França.

Après la guèrra, que's retira a Pau e que's marida dab Maria Eulalia Labarteta lo 19 de noveme 1920. Qu'ei administrativament dispensat de totas obligacions militaras lo 15 d'octobre 1938.

Loís Auguste Deufrèisho que's moreish au domicili familiau a Pau, en 1940, a l'atge de cinquanta un ans.

Explorar los documents (5 total)

Lo fons "La votz retrobada deus Peluts"

Loís-Auguste Deufrèisho

Loís-Auguste Deufrèisho, au prumèr reng, dusau a comptar de la dreta.