Jaurès l'Occitan / Rémy Pech
Pech, Rémy
Dins aquela conferéncia donada lo 27 de març de 2014 als Archius nacionals de França dins l'encastre de la mòstra del Centenari Jaurés (Archius nacionals, 5 de març-7 de julh de 2014), Rémy Pech, professor emerit a l'Universitat de Tolosa Joan-Jaurés, torna sus los rapòrts que l'òme politic, intellectual e jornalista tarnés noirissiá amb la lenga occitana.
Jaurés, que tota sa vida se mostrèt perfèitament occitanofòn, s'es regularament exprimit en occitan dins sos discorses politics, pendent las campanhas electoralas, dins Tarn mas tanben en Lengadòc, coma a Maraussan davant los « vinhairons liures » en 1905. Al contrari, s'es pas gaire interessat al movement cultural renaissentista felibrenc, alara a sa plenor dins las annadas 1890-1900, e que descobrís per la fèsta annuala del movement, la Santa Estela, que se debana a Albi en 1882. Considèra alara lo movement coma un cenacle de notables que parla pas a las classas popularas.
Legís pasmens la literatura d'expression occitana de son temps, que ne rend compte dins sas cronicas literàrias de La Depêche. La contribucion màger de la pensada politica de Joan Jaurés de cap a l'occitan concernís la question de l'ensenhament. En 1911, dins una seria d'articles, buta per l'ensenhament de l'occitan dins l'encastre del « metòde comparat » que, a costat del francés, permetriá a las novèlas generacions de mestrejar l'intercompreneson de las lengas latinas. Al delà de l'apòrt al nivèl de las competéncias linguisticas, la valorizacion de l'intercompreneson dels pòbles de lenga latina participariá per el d'un progrès cap a la revolucion sociala e l'internacionalisme.