Explorar los documents (4496 total)

« Dins aqueste segond volume d'òbras poëticas, Gerard Zuchetto explòra los camins de la vida e espia a l'interior dels camins de l'anma umana. Los dos camins s'i butan, s'i tustan, s'i defugisson, s'i ligan e s'i entrebèscan, segon l'anar dels mots qu'an la lor sabiesa, rebatent l'anti-azard que Renat Nelli ne cantèt l'evidéncia discrèta. L'autor s'encamina dins los passes de Raimbaut d'Aurenga, se jogant dels quites mots que se jògan de nosautres, amb clartat dins çò mai clus e mistèri dins çò mai clar, segon un trobar franc e linde. Poèmas de maturitat e de joventut duradissa s'i encadenan armoniosament, pel mai grand plaser del lector. » Franc Bardou

Lo XIIe Congrès de l'Associacion internacionala d'estudis occitans (AIEO) se debanèt a Albi del 10 al 15 de julh de 2017. L'AIEO organiza un Congrès internacional cada tres ans amb un tèma general. Per aquela edicion coordonada per l'Universitat Tolosa-Joan Jaurès, los qualques 200 cercaires venguts del mon entièr, especialistas de lenga, literatura, lingüitica, istòria, antropologia, musica... orientèron lors trabalhs dins caduna d'aquelas disciplinas a l'entorn de las nocions de « fidelitats e dissidéncias » per referéncia a la Crosada contra los Albigeses.

Fernand Barrué foguèt un poèta discrèt, pauc publicat dins sa vida e oblidat aprèp sa mòrt. Nascut a Levinhac en 1891, mòrt a Riumas en 1956, doas comunas gasconas del bacin de Sava (31), faguèt lo professor de matematicas als Sarrasins puèi a Castras, davant de se retirar dins son ròdol natal. Per reparar un injust oblit, publicam sos tres recuèlhs poetics occitans. Lo primièr, Pecics de vida vidanta, es escrich dins lo lengadocian del país castrés. Compausat pendent la guèrra, claus de poèmas « d'actualitat », denonciant l'Ocupacion, lo mercat negre, la misèria dels temps. Claus tanben de poèmas de sovenirs sul vilatge d'enfança, las sasons e los jòcs, los trabalhs e los jorns. Aquò's dins son segond recuèlh, Poscosas arantèlas d'un calelh escantit, que Barrué agandís la maduretat poetica en tornant paradoxalament a son gascon d'enfança. Afranquida de las règlas de versificacion, aquela seguida poetica es escricha jol signe de l'aiga : aiga mòrta dels canals e dels estanhs, aiga viva de Sava. Lo fil de l'aiga se trena amb lo fil del temps e nos empòrta dins lo gorg final coma en cò d'Apollinaire. Regrèts de las amors mòrtas, negror e languison, solesa e polsa d'una vida sul descreis s'exprimisson dins una fluida musicalitat : « E la posca capèra lo vièlh remembre mòrt / Dins las cendres fredas deu paure còr. » Car Barrué èra tanben un musician que jogava de mai d'un instrument, coma n'atèstan los sèt brèus poèmas del darrièr recuèlh, Musica.

Clarís es una dròlla plan curiosa ; li agrada d'anar vistalhar lo papet, a la bòria. Uèi, aqueste li prepausa un jòc de devinalhas per ajudar Clarís dins sa descubèrta dels detalhs de la vida d'aquelas bèstas.

Participatz, vos tanben an aqueste jòc, que, fin finala, es pas de bon far !...

Rosina sap sa poësia de per còr mas tre que la ditz davant tota la classa, ven tarriblament roja e las cambas li flaquejan. Çaquelà, un jorn, gràcia a Lilina, sa novèla copina, tot va cambiar...
Serà per que totas doas an « un solelh sul cap » ?

Conte bilingue occitan-français ; adaptation, traduction, maquette de Patricia Pallier ; illustrations couleur de Chantal Demarest 

Lo baron de Tustamina est la version occitane d’une histoire de chat rusé publiée par Charles Perrault à la fin du XVIIe siècle dans Les Contes de ma mère l’Oye, sous le titre de Le Maistre chat ou le Chat botté. Le thème des animaux serviables est très ancien. On pourrait imaginer que les versions occitanes des contes universels ne sont que des traductions de contes émanant de la tradition française, il n’en est évidemment rien. Ces contes ont traversé les siècles par le vecteur de l’oralité dans un milieu familial occitanophone.

Un roi organise un concours, l’heureux gagnant épousera sa fille. La jeune princesse aime en secret le baron de Tustemine mais le gagnant du concours est un simple savetier propriétaire d’un chat… Elle quitte donc le château de son père en compagnie du savetier… Découvrez la version occitane du Chat botté !

L’Institut d’Estudis Occitans de Tarn ven d’editar Histoire de la croix occitane, es jos-titolat : croix de Toulouse/croix de Provence/croix du Languedoc. De format A5, conten 216 paginas. Es un obratge inedit que presenta d’informacions novèlas : figuras pintradas o gravada, sagèls, monedas, tèxtes. Lo libre desvolòpa una progression cronologica çò mai complèta possibla. Presenta d’objèctes d’abans lo cristianisme e dels primièrs sègles de nòstra èra que prefiguran aquesta crotz. Balha una documentacion precisa sus sa creacion que se data del mièg del sègle XII.  Un cinquantenat de paginas del libre pòrtan sus l’èst d’Occitània : Provença, País niçard, sud del Daufinat, vals d’Itàlia. Pro lèu, aquesta figura es estada presenta dins lo Tolosan. Segon los luòcs e las datas, se ditz crotz de Tolosa, de Provença, de Venasca, de Forcauquier, del Lengadòc, e uèi, crotz occitana. L’obratge mòstra la preséncia d’aqueste emblèma, d’aqueste simbòl, en Occitània, en Itàlia, dins la Peninsula iberica e dins d’autras regions del mond. Conten dos-cent-cinquanta illustracions en negre e blanc o en color. La presentacion de figuras que rampèlan la crotz occitana s’espandís sus cinc mila ans.

Aqueste diccionari occitan (gascon) / francés que compta a l’entorn de 110 000 entradas en tres tòmes. Qu’amassa l’integralitat deu Dictionnaire français-occitan en dus volumes de Per Noste, revirat dens lo sens occitan (gascon) / francés au quau se horneish lo contienut deus diccionaris de Simin Palai, de Fèliç Arnaudin e de Vincenç Foish, hicats peu purmèr còp en grafia classica.

Qu’i trobaratz donc ua gran varietat de lexic, mots d’usatge locau com d’emplec generau, mots de ger mes tanben mots de uei, tèrmis corrents, de la vita de tot dia com tèrmis tecnics, sabents o literaris. Los mots gascons que son revirats per un o mei d’un mot francés en cada accepcion e acompanhats d’exemples d’emplec. Las diferentas fòrmas locaus d’un medish mot que remandan a ua entrada unica qui detalha los sens.

D’un endom comparable au Tresor dóu Felibrige de Frederic Mistral, e passant lo deu Dictionnaire du béarnais et du gascon modernes de Simin Palai, aqueste obratge qu’espèra aviar la nosta lenga dens lo sègle XXIau.

Dins aquelas dètz peçòtas trobaretz tot lo chuc que Roland Dubillard metèt dins son òbra tota : umor, emocion, suspresa. Aqueles Diablògues son estats causits per la varietat de las situacions que prepausan, simplas mas pichon a pichon transformadas per aquel mescladís d’inventivitat poetica e dramatica que fa lo succès de las scenetas d’aqueste autor.

La traduccion en occitan, dins una lenga del cada jorn, ausida dins l’enfància, permet ara, a totes, de las legir, jogar e metre en scèna per completar lo repertòri del teatre en occitan.

Jan dau Melhau, escrivan e poèta, a revirat en lenga d’òc Lo Suau daus buòus e Memòria de la nevia, dos recuelhs de Julio Llamazares escrits en castelhan. Aitau, los poèmas de Julio Llamazares (Vegamián, 1955), un daus autors que comptan dins la literatura espanhòla contemporanéia, escrits au començament de son itinerari d’escrivan e totjorn reeditats d’aiciant’au jorn d’anuech dins sa lenga originala, tròban d’aura en lai ressons e correspondéncias en terras lemosinas.