Explorar los documents (553 total)
Emission dau 2 de genièr de 2019
E mai se 2018 es acabada, vos prepausam un retorn a l'estiu passat, per mielhs nos rescaufar en aquela periòda ivernala. A Rodés, se festejèt la 24ena edicion de l'Estivada, una manifestacion ben coneguda coma festenau inter-regionau dei culturas occitanas. Concèrts, teatre, poesia, conferéncias-lecturas, aperitius literaris, cinèma e balètis an ritmat l'Estivada que s'espandiguèt sus tres jorns. Dins aquesta emission, veirètz de tròç dau festenau, entre autrei amb Francis Cabrel que s'assajèt a l'occitan a l'escasença d'un concèrt. Es Joan Bonnefon que revirèt de tèxtes de Francis Cabrel en occitan, per una serada de creacion que comprenguèt tanben d'escolans de Calandreta, de classas bilingas e dau Conservatòri.
Un reportatge de Miquèu Gravier.
[resumit de Tè Vé Òc]
Émission du 27 décembre 2018
À Aniane, à une trentaine de kilomètres de Montpellier, les Fééries de Noël d'Aniane proposent six semaines de manifestations magiques, comme la crèche grandeur nature la plus importante de France, le marché, des spectacles divers, et surtout de quoi rêver en famille avec des temps forts. Les Fééries sont le résultat d'une oeuvre collaborative pour redynamiser ce village et en faire une place forte des événements de Noël. Notre reporter Marc est allé filmer la préparation du festival, avec l'installation de la crèche géante. De quoi voir toute l'importance de l'organisation d'un tel programme. Les Fééries en sont déjà à leur neuvième édition et le nombre de visiteurs qui viennent chaque année montre à quel point elles ont relevé le défi. Avec pour devise la magie, dans une invitation à l'imaginaire.
Un reportage de Marc Carteyrade.
Un reportatge d'Amada Cròs.
Mathias Leclerc
Originalis de Calàbria, de Catalonha, de Malhòrca e d'Occitània, los musicians del projècte Arc Nòrd Mediterranèa, fan dialogar los instruments e repertòris tradicionals de lor territòri respectiu.
4 associacions, 4 grops, 4 païses se rescontran:
- Malhòrca, illes Balears, amb los Xeremiers de Sóller, que jògan de xeremia e de flabiol e tamborí
- Catalunya amb lo grop Sons de la Cossetània, que jògan de sac de gemecs e de tarota e de timbal
- Calàbria amb lo grop Totarella, que jògan de zampogna, de totarella e de tamburello
- Occitània amb lo grop Mar e Montanha, que jògan d'autbòi, de bodega, de tamborn de barca e de bomba de Lauragués.
Aqueste projècte cultural e artistic, que promòu los escambis entre pòbles e patrimònis de nòrd de Mediterranèa, es estat presentat al CIRDÒC lo 6 de decembre del 2017, dins l'encastre del festenal « Setmana Calabraise » organizat per l'associacion Tafanari.
La mascarada daus Soflaculs de Nontronh, qu’a generalament luòc en abriau, combina mantun element carnavalesc : de las viòrlas e una taulada carnavalesca segut d’un bal lo dissabde. Apuei, lo dieumenc apres-miegjorn, un defilat segut d’un jutjament mai de la cramacion de Carnavau. La passejada es tot-parier dominada per lo rituau daus Soflaculs.
1/ La practica a l'ora d'ara
Los soflaculs
Lo defilat
Los banturlas
2/ Aprendissatge e transmission
L'aprendissatge e la transmission d'aqueste carnaval se fa per immersion e repeticion. En efièch, los mai joves aprenon sul pilòt per imitacion del ritual e per iniciacion dels mai ancians, de còps per aprendissatge dins las familhas.
3/ Istoric
La fòrma daus Soflaculs, deijà atestada en 1850 a Nontronh, es tanben presenta a Sent-Claudi dins lo Jurà, e sos ‘na fòrma residuala dins ‘na trentena de vilatges d’Eraut.
Deijà coneguda a l’Atge Mejan, aparten a un vaste ensemble de practicas espandudas jusc’a 1945 dins setze despartaments dau miegjorn de França, mai que mai en Lengadòc e en Provença.
Lo carnavau, tombat en chaitivier a Nontronh dins las annadas 1950, fuguet reactivat en 1979, metent l’accent sur los Soflaculs que, au començament dau segle, n’eran qu’un element au mitan d’autres dau carnaval e ne sortissiàn que lo darnier jorn, lo Dimècres de las Cendras.
4/ Salvagarda
Aqueste carnaval benefícia d'accions de valorizacion : publicitat sul plan cantonal e departamental, viatges dels Soflaculs dins d'autras vilas per representar Nontronh o participar a d'autres carnavals etc.
Es tanben mes en valor toristicament per l'inscripcion dels Soflaculs dins lo patrimòni cultural de Nontronh, l'invitacion de grops (musicians, cantaires) e d'estrangièrs al carnaval de Nontronh e per la produccion de filmes toristics e etnografics tant coma de reportatges nombroses de television o de premsa escrita.
5/ Actors de la practica
Al moment de la redaccion de la ficha d'inventari del PCI en 2008-2010 los actors de la practica que testimonièron èran de membres e d'ancians de la companhiá dels bufadors de Nontronh : un refondator dels Soflaculs de Nontronh e ancian president de l'associacion, lo clavaire de l'associacion « la compagnie nontronaise des soufflets », l'ancian animator del carnaval, lo president de l'epòca de l'associacion, un dels co-fondators dels Soflaculs de 1979, un Soflacul e un membre de la confrariá dels banturlas dels Soflaculs.
Aqueth gran carnaval urban qu’orb un beròi espaci a totas las expressions culturaus carnavalescas, solide, mes tanben musicaus bearnesas e mei enlà gasconas.
1/ La practica a l'ora d'ara
Dins aqueth gran carnaval urban las deambulacions son ritmadas per las bandas, los ensembles de bohas, de flabutas tamborins e acordeons o las ripataulèras invitadas. Carnaval que hè tanben vàler la canta polifonica qui retreneish dens lo seguici de dimars gras e mei enlà dens los bars de la vila on s’i arretròban los carnavalèrs o aus estanguets devath deu capitèth.
La pantalonada qu’a de la medisha faiçon tornat hicar a l’aunor los quadrilhs bearnés, cada bal que hè interviéner autan regularament sauts, branlos e mei enlà totas las danças de Gasconha.
Las festivitats deus darrèrs dias de Carnaval que partviran entà quauquas òras l’ordi establit. A Pau, au parat deu Carnaval Biarnés, Sent Pançard – gigant pamparrut e boc emissari deus maus de l’annada escorruda – cara centrau de la tradicion carnavalesca bearnesa, qu’entra triomfaument dens la vila rejau un còp traversadas mantuas ciutats istoricas de Bearn. Los ediles municipaus que’u remeten las claus de la vila mes, au ras deu Tribunau, que’s hè interpellar e jutjar apuish que’s hè cremar lo dia de dimars gras.
Lo dia mei important qu’ei lo dissabte, on s’i hè ua gran cavalcada : har corrèr Carnaval, qui hè arrecotir uei lo dia mei de 20.000 participants e espectators.
2/ Aprendissatge e transmission
L'aprendissatge e la transmission d'aquesta tradicion carnavalesca se fa per immersion.
3/ Istoric
Lo Carnaval Biarnés qu’estó creat a Pau en 1985 en s’emparar sus las tradicions carnavalescas pirenencas, au seguit d’un carnaval organizat a l’entor d’un seguici de bròs estarit per las annadas 1950. Que s’a volut, desempuish, inscríver dens las datas tradicionaus, la cremacion de Sent Pançard que’s hè lo quite ser de dimars gras.
4/ Salvagarda
Es pas l'objècte de, e necessita pas tanpauc, cap mesura de salvagarda particulara.
5/ Actors de la practica
Lo carnaval Biarnés es organizat per l’associacion Carnaval Pantalonada.
Es sostengut per las institucions localas (Pau Béarn Pyrénées, le Département des Pyrénées-Atlantiques, la région Nouvelle-Aquitaine), de partenaris culturals e comerçants de l'aglomeracion de Pau (la ret de las Calandretas, le Cap'Òc, le Bel Ordinaire, l'Institut Occitan Aquitània, les Menestrèrs gascons, l'Ostau Bearnés, l'Université de Pau et des Pays de l'Adour... ).
La cançon dita « Cançon de Védrines » foguèt escrita sus l'aire de la Valse Brune (musica de Georges Krier). Coma un molon d'autras cançons de l'epòca las paraulas èran pausadas sus de musicas conegudas per la màger part de la populacion (aires d'operetas, danças, imne nacional etc.).
Mantuna sorga atèstan de l'escritura de las paraulas d'aquesta cançon al moment dels faits en mars de 1912. En efècte, un article del Télégramme datat del 21 de mars de 1912 e un article de L'Éclair del 22 de mars de 1912, balhan los dos primièrs coblets e los dos primièrs repics de la cançon.
Lo cançonièr qu'avèm poscut recuperar e numerizar a cò de M. Vives, eiretièr d'un cafetièr de Limós, per el, es pas datat mas es compausat pas que de cançons a l'onor de Jules Védrines. Dins la version balhada dins aquel i a un tresen coblet e un tresen repic. Aqueste cançonièr conten trenta-una cançons de las que cinc son en occitan (compresa la « Cançon de Védrines »). Es anonim mas las diferéncias d'escritura daissan pensar que i a mantun autor.
Lo dissabte 9 de junh de 2018, dins l'encastre del festenal Tarba en Canta, Felip Biu, doctor en culturas e lengas regionalas de l'Universitat de Pau e dels Países de l'Ador, presentava una conferéncia titolada : « Lengatge fiulat d'Aas » : definicion, originas e renaissença d'aqueste mòde de comunicacion particularament rare que cresiam escantit...
Aquesta foguèt menimosament filmada per ÒCTele qu'a realizat aquesta vidèo.
Aquestes jutjaments permeton de reglar en plaça publica totes los problèmas de la societat limosenca de l'annada passada. Qualques còps, es complicat de comprene e d'explicar las allusions, los noms de vilatges o de personas, per de que fan referéncia a de luòcs, de personatges o d'eveniments locals. Mas aquestes jutjaments permeton tanben de faire un recapitulatiu dels eveniments internacionals e nacionals màgers de l'annada.
Carnaval es invariablament acusat de totes los mals, quin que ne siá lo nivèl, local, nacional o internacional, jutjat colpable e executat.
Aquestes jutjaments permeton de reglar en plaça publica totes los problèmas de la societat limosenca de l'annada passada. Qualques còps, es complicat de comprene e d'explicar las allusions, los noms de vilatges o de personas, per de que fan referéncia a de luòcs, de personatges o d'eveniments locals. Mas aquestes jutjaments permeton tanben de faire un recapitulatiu dels eveniments internacionals e nacionals màgers de l'annada.
Carnaval es invariablament acusat de totes los mals, quin que ne siá lo nivèl, local, nacional o internacional, jutjat colpable e executat.