Explorar los documents (553 total)

Lenga d'Òc/Lengo d'Ò es una magazina d'actualitat en lenga occitana. Presentada sus Télémiroir, cadena locala de la region nimesenca, per Lisa Gròs e Claudina Paul de 2007 a 2010, l'emission contunh sus TVSud dempuèi la fusion de Télémiroir e de 7L TV, cadena monpelierenca.

Vengudas jónhert las colleccions del CIRDÒC-Mediatèca occitana en 2012, los archius de difusions de Télémiroir seràn progressivament botats en linha sus Occitanica.

Tèma de l'émission (Partida 1/2)

L'edicion de 2009 del Festenau video de Sant Gervasi (24-25 de genièr de 2010).

Presentacion : Lisa Gròs, sus plaça

Nascut en 2008 amb lo nom "le Midi en images", vengut "Rescontre" en 2011, lo festenal video de Sant-Gervasi (Gard) se prepausa de far descobrir de creacions audiovisualas en lenga d'òc e/o consacradas al Pais d'òc. Organisat pel associacion Raioun d'ò, sostengut per divèrs partenaris (demest qual l'IEO Gard, la MARPÒC e TV Mistral), se debana cada annada en genièr/febrièr sus doas jornadas. La difusion de las produccions professionalas e amators s'acompanhan d'animacions et d'un mercat al libre occitan.

Lenga d'Òc/Lengo d'Ò es una magazina d'actualitat en lenga occitana. Presentada sus Télémiroir, cadena locala de la region nimesenca, per Lisa Gròs e Claudina Paul de 2007 a 2010, l'emission contunh sus TVSud dempuèi la fusion de Télémiroir e de 7L TV, cadena monpelierenca.

Vengudas jónhert las colleccions del CIRDÒC-Mediatèca occitana en 2012, los archius de difusions de Télémiroir seràn progressivament botats en linha sus Occitanica.

Tèma de l'émission

L'edicion de 2010 del Festenau video de Sant Gervasi (30-31 de genièr de 2010).

Presentacion : Lisa Gròs, sus plaça

Nascut en 2008 amb lo nom "le Midi en images", vengut "Rescontre" en 2011, lo festenal video de Sant-Gervasi (Gard) se prepausa de far descobrir de creacions audiovisualas en lenga d'òc e/o consacradas al Pais d'òc. Organisat pel associacion Raioun d'ò, sostengut per divèrs partenaris (demest qual l'IEO Gard, la MARPÒC e TV Mistral), se debana cada annada en genièr/febrièr sus doas jornadas. La difusion de las produccions professionalas e amators s'acompanhan d'animacions et d'un mercat al libre occitan.

Lo mètge de Cucunhan

Qué cal far, mon dieu, per se ganhar la vida ! Gara aquí que ieu, Bernadon, entèrra-mòrt, garda-campèstre, campanièr, caça gosses, tot òbra en fin de Cucunhan, me vesi sul ponch de passar lèu desenterraire de ressuscitats !

Dotze mestièrs, tretze misèrias ! Aquò es aital. Sus la tèrra, cal que cadun tròbe l'estèc per far bolhir son ola... E n'i a de mai a plànher que ieu, a Cucunhan.

Pensi a aquel paure Mèstre Lapurga, nòstre paure mètge, que dempuèi dos ans qu'es aicí,a pas encara una sola practica... Qué volètz ? Aquò es pas de sa fauta. Per qué donc se passeja totjorn amb un libre a la man ? Deu pas saber, grand causa, d'abòrd qu'estúdia sens relambi. S'estúdia es per aprene; se a de besonh d'aprene, es que sap pas; se sap pas, qu'es vengut faire a Cucunhan?

Tanben, quand aicí i a qualque malaut, es pas el que van quèrre, anatz! Paure Mèstre Lapurga! Ganha pas l'aiga que beu. Se compren que siá las d'èsser un calelh sens òli, e s'es enfin decidit a far parlar d'el. Ièr delà, me faguèt trompetar dins totas las carrièras que se cargava, non solament de garir un malaut, mas de ressuscitar un mòrt. Òc, un mòrt, un mòrt enterrat !

Extrach tirat de : « Lo Mètge de Cucunhan » de Jan de La Roca (Prosper Estieu), Societat d'Edicion Occitana, Castelnaudary, 1926.  

La monina e lo palhassa

Un còp èra, un clown, un palhassa que disèm en cò nòstre. Èra pas un comic de la sanflorada, pasmens sabiá un pauc far rire, un pauc far paur... Ça que la, un brave palhassa al trefons de son còr !

Aviá una monineta. La sonava Mon Còr. Aquela èra mai que polideta, bograment intelligenta e bograment coquinassa a l'encòp. Lo palhassa l'aimava plan sa monineta.

Quand fasiá caud, èra Mon Còr qu'anava quèrre d'aiga ; quand fasiá fred, èra Mon Còr qu'alucava lo fuòc. Fin finala, èra pas tant aissabla qu'aquò, la Mon Còr...

Pasmens se rabalava la tissa de las tissas : cada còp que la luna èra redonda dins lo cèl, voliá montar cap a ela, a tota bomba voliá sautar sus ela, plorava, s'encapriciava, bramava qu'èra lo palhassa que la voliá pas daissar anar sus la luna.

Deveniá impossible e lo paure palhassa deveniá malurós, tan malurós que las gents disián :

« Qu'es triste aquel palhassa ! Pas possible, es un patiràs ! »

Lèu-lèu, lo palhassa s'encorissiá en cò de la marchanda de grimaças, monas e reganhons. Ne crompava plen sas pòchas. S'entornava dins son circus, ne cargava una sus son morre, s'escampava sus la pista, palhassava tant e mai que las gents picavan de las mans...

Extrach tirat de : Alranq, Claude, La monina e lo palhassa, I.E.O.-Aude, Quillan, 1996. 

"Lo pissalach"

Extrach tirat de l'òbra originala : "Lo pissalach" de Florian Vernet. 

Un còp èra un reiaume, dins las montanhas. Lo reiaume aviá un rei e una reina, pro braves totes dos, mas lo reiaume èra trist e miserable ça que la. Perqué donc trist e miserable ? 

Perque, un an abans, los tres enfants del rei e de la reina, los tres princes, avián desaparegut. Èran partits ensems un jorn de prima, a caval, e degun los aviá pas jamai pus tornats veire. 

Despuèi aqueste jorn, tot lo país èra trist, d'ont mai que l'annada d'aprèp aquesta disparicion èra estada una annada de catastròfas : un aigat a la prima, la secada en estiu, un aigat encara en auton... Las recòltas èran plan magras e lo paure mond avián pas grand causa a manjar. 

Fa que totes trevavan lo campèstre en bosca de quicòm per melhorar l'ordinari.

E vaquí que, al vilatge, i aviá, dins una bòria pichona, una veusa qu'aviá tres filhas : Adèla, qu'èra la màger, Maria qu'èra la segonda e Faneta, la darrièra. Èran totas tres polidas coma tot, mas Faneta èra encara mai polida que sas sòrres, e mai escarrabilhada, s'aquò se pòt ! Cada jorn, las tres joves ajudavan la maire a faire lo recapte, a trabalhar dins l'ortet, e puèi anavan, elas tanben, amb lor doas cabras, pel campèstre e aquí recampavan çò que trobavan...

Extrach de "Lo Pissalach", Florian Vernet, dins La princessa Valentina,  éd. Scérén - C.R.D.P de l'académie de Montpellier, Montpellier, 2007. 

Site internet : ICI. 

Jean-François Bladé (1827-1900), après avoir collecté les contes de sa région, l'Armagnac, a entrepris la même opération dans l'Agenais, qu'il a bien connu dans son enfance.

L'auteur a divisé son ouvrage en deux parties : d'un côté les traductions françaises et de l'autre les textes en agenais.

Consultez également les Contes et proverbes populaires recueillis en Armagnac / par Jean-François Bladé

Dans cet ouvrage, Jean-François Bladé rassemble les principaux contes, récits, superstitions et proverbes populaires qu'il a recueillis en Armagnac. 

L'auteur distingue dans ses collectages trois catégories : les "contes" sont des récits plus ou moins merveilleux, les "récits" sont des anecdotes vraies ou vraisemblables, les "superstitions" comportent une part de merveilleux mais sont acceptées comme vérités par le narrateur et les auditeurs.

Jean-François Bladé (1827-1900) est un magistrat ethnologue qui a participé à la fondation de la Société historique de Gascogne. Il fut majoral du Félibrige en 1876 et membre de l'Académie des Jeux Floraux de Toulouse.

Consultez également les Contes populaires recueillis en Agenais / par Jean-François Bladé

Emission del 13 de decembre de 2008

Aqueste numerò es consacrat a las tradicions de Nadal, amb la lectura per Lisa Gròs d'un extrach de Memòri e raconte de Frederic Mistral.

Presentacion : Lisa Gròs

Intervenenta  : Marie-Noëlle Dupuis (Sendi de la Maintenance du Languedoc)