Explorar los documents (5751 total)

vignette_55721.jpg
Ganhaire, Joan
Lo retorn de Darnauguilhem e de sa chorma !
(Colleccion A Tots n° 224)

Joan GANHAIRE (en francés Jean-Leopold Ganiayre) es un escrivan perigordin qu’escriu sas òbras en lemosin. Es nascut a Agen en Òlt e Garona lo 21 de mai de 1941. Après aver seguit sos estudis segondaris a Peireguers estudièt la medecina a Bordèu per s’installar com mètge en Peirigòrd ont naissèt sa vocacion d’escrivan occitan. Obtenguèt lo Prèmi Jaufre Rudèl en 2001 amb son òbra Lo viatge aquitan.
vignette_55720.jpg
« Lo recitau GAO qu’estó creat en 2008, mercés a la complicitat de dus amics : l‘audaciós Michel Pintenet, director de L’Estive (Empont Nacionau de Fois e de l’Arièja), e lo talentuós Jean-Raymond Gelis. Que i evocavi la vila de Gao, au Mali, on demorèi quauques annadas de la mea enfança e on pensèi morir. Quasi cinquanta ans apuish, aquera vila que m’apareishè en saunei e que’m demandava çò qui aví hèit de la vita qui m’avè deishat. Ací qu’ei la mea responsa : dètz e ueit cançons eclecticas, qui parlan d’ua Africa imaginària, onirica. E qui’ns questionan : qué n’ei de la nosta vita ? Qué n’ei deu noste monde ? » - Eric Fraj

Tà’n saber mei
vignette_55719.jpg
Ville de Carbonne
La vila de Carbona (31) qu’organiza lo son prumèr concors de novèlas cortas, a gratis e obèrt a tots e totas, deu 15 de julhet 2020 dinc au 30 de noveme 2020.

Que compren quate categorias : primari, collègi, licèu, adultes. Que s’i pòt sosméter los tèxtes en francés o en occitan.
L’estille de la novèla qu’ei libre, mes l’intriga que’s deu debanar a Carbona enter lo 17 de març e lo 11 de mai 2020 (periòde deu confinament).

Los tèxtes mei bons, causits per la jurada, que’us publicarà en la forma d’un recuelh de novèlas la Maison Comuna de Carbona.

Lo reglament sancer deu concors
vignette_55718.jpg
Sextant de Vers - Sextant de Vèrses
Bardòu, Franc
« Los tèxtes causits en aqueste libe que son tots estats establits enter 1990 e 2001, e que son demorats quasi tots inedits. Sextant de Vèrses qu’ei ua antologia constituida d’un trentenat de poèmas establits suu principi formau de la sextina d’Arnaut Danièl, dab l’ajuda classica, entà quasi cada òbra, de sheis mots-rimas. Mes a partir de la forma inventada a l’Edat Mejana lemosina, Franc Bardòu que s’ei aventurat a imaginar un equivalent a un, dus, tres, quate, cinc, sèt e nau mots-rimas, qui apèra “pòrtas”.
Los tèxtes que s’acompanhan tots d’ua arrevirada en francés, qui ajudarà a entrar de faiçon mei aisida tad aqueras realizacions hèra estetizantas, mes tanben ricas semanticament e simbolicament. L’inspiracion catara que i crotza l’analisi jungiana a la quau lo poèta se liurava dens la dusau mieitat d’aqueth periòde. Un abansdíser son que permet de situar la soa escritura e la soa posicion artistica davant un tau talhèr creatiu. » - Tròba Vox

Tà’n saber mei
vignette_55715.jpg
Dinguirard, Jean-Claude
Escudé, Pierre. Éd.
Mei d’un lingüista qu’a muishat l’existéncia d’ua literatura epica occitana quasi sancèrament perduda : Claude Fauriel, Gaston Paris, Gérard Gouiran, Robèrt Lafont e, per çò qui ei de la Cançon de Roland, Rita Lejeune. Lo tribalh de Jean-Claude Dinguirard relatiu a l’epopèa perduda de l’occitan qu’agrèga hèra d’indicis qui ahorteishen la tèsi de l’existéncia, a comptar deu sègle detzau, d’un prototipe occitan de l’epopèa de Guilhèm d’Aurenja. Au miei d’aqueths indicis qui emprontan a la lingüistica, a la filologia, a la poetica, a l’etnografia e a l’istòria, l’omnipreséncia de l’olivèr, la plaça deus personatges femenins, los sistèmas successoraus. L’autor qu’alimenta l’enquèsta onomastica suus toponimes Cornebut e Commarchis qui eth atribueish a la lectura per un traductor de lenga d’òil de la fòrma lengadociana deu toponime gascon Comenges. Seguida de documents qui esclareishen lo sens deu caminament de Dinguirard, L’Épopée perdue de l’occitan que prepausa navèras pistas d’investigacion dens la quèsta de las literaturas d’Òc e mei particularament, de Gasconha.

Professor de lingüistica a l’Universitat Tolosa-Lo Miralh, Jean-Claude Dinguirard (1940-1983) qu’èra romanista, etnolingüista de l’airau pirenenc gascon, critic literari, membre deu Collègi de Patafisica, membre correspondent de l’Oulipopo (Obrador de literatura policièra potenciau), cofondator deus estudis lupinencs (qu’ei a díser consacrats au personatge d’Arsène Lupin). Agregat de letras modèrnas, doctor d’Estat (tèsi sus l’Etnolingüistica de la hauta vath deu Gèr), que demiè la revista Via Domitia e l’Institut d’estudis meridionaus de Tolosa. Prematurament mort a l’atge de quaranta tres ans, qu’a deishat darrèr d’eth ua grana quantitat d’estudis d’etnolingüistica, de recèrcas occitanas e de literatura francesa e occitana. (presentacion sortida deu site de l’editor)
vignette_55714.jpg
Vernet, Florian. Dir.
La presenta gramatica es un obratge de basa destinat a totes los que vòlon conéisser, apréner e ensenhar la lenga occitana.

Es lo resultat de dètz ans d’un trabalh collectiu menat pels membres de l’Academia Occitana dins los domenis lexical, morfologic e sintaxic.

Se fonda sus l’ensems de totas las varietats vivas enrasigadas sus l’espandi d’òc e parièrament sus la presa en compte de son istòria, dins la continuitat plan compresa del projècte de Loís Alibèrt.

Basada principalament suls parlars centrals intègra las variantas dels parlars periferics que permeton al diasistèma de fonccionar plenament.

Es una gramatica de la lenga occitana estandard e non la de tala o tala varietat particulara. Delà las realizacions diferentas, se vòl la gramatica de çò mai comun, mai universal, mai apte a religar entre eles los occitanofòns quina que siá lor practica, activa o passiva, orala o escrita, d’una varietat eiretada o apresa. [...]

Es la gramatica d’una lenga fidèla a sas realizacions passadas mas tanben preparada per abordar la modernitat e la neologia dins un projècte panoccitan clarament explicitat. Dona la prioritat a çò qu’es comun a totes dins una pontannada ont la transmission dirècta, per la família o per la societat, es venguda de mai en mai problematica. Favorís la communicacion e los escambis mai largs, a l’ora que son indispensables e que los parlars abandonats a las decisions localas e personalas tendon a divergir o a se veire objèctes de recomposicions azardosas.

Es la gramatica d’un estandard eficaç, d’un espleit de referéncia que deu permetre a las varietats en usatge d’escapar al localisme identitari, a de « dialèctes » arbitràriament reconstituïts e de mai en mai isolats unes dels autres, a la reduccion e a la parcellizacion del vocabulari, a la folclorizacion, a l’isolament e a la decadéncia.

Es la gramatica d’una Lenga, e non solament la d’un parlar particular, per legitime que siá a son nivèl, e en consequéncia es susceptibla d’establir una communicacion eficaça entre los occitans primièr, de ganhar lo respècte dels autres, e de donar a totes enveja de la veire capabla de crear e de se desvolopar, jos totas sas fòrmas.

Florian Vernet
vignette_55713.jpg
Haudiquet, Philippe
Títol sancer : Les Paysans ne sont pas à vendre. Treize documentaires de Philippe Haudiquet

« L’òbra cinematografica de Philippe Haudiquet que cobreish, en quauques uns deus sons moments mei decisius, vint ans de vita rurau francesa. Que constitueish per la densitat deu son contiengut e per l’anament cinematografic qui l’anima, ua de las referéncias màgers de l’etnografia paisana. » - Les Documents Cinématographiques

Disc 1 : Gardarem lo Larzac (1974), Villages du Larzac (1973), Réponses à un attentat (1975)
Disc 2 : Les Bâtisseurs/Larzac 75-77 (1978), Sansa (1970), Transhumance dans le Luberon (1970)
Disc 3 : Moulins du Nord (1971), Crépuscule (1973), Les Halles (1973), Bibi (1976), Alphabétisation en Haïti (1976)
Disc 4 : Paul Langevin (1985), Georges Rouquier ou la belle ouvrage (1993)

Tà’n saber mei
vignette_55712.jpg
Eygun, Jean
« Frut d’ua enquèsta d’uas quantas annadas realizada en Vath d’Aspa, aus Pirenèus Occidentaus, au près deus pastors, deus boscassèrs, deus caçadors e deus autes abitants, aqueth obratge qu’a tà tòca d’explicar la mei grana partida deus noms de lòcs d’aquera vath. Mes que serà tanben hèra utile dens l’ensemble deus Pirenèus occidentaus e centraus, deu Bearn a la Vath d’Aran.
En emparant-se sus la coneishença deus parlars pirenencs actuaus, branca de l’occitan gascon, sus la consultacion deus documents d’archius e deus cadastres, l’autor que hica a disposicion deu public un utís entà compréner miélher e interpretar los paisatges montanhòus.
Un libe qui ei tanben ua frinèsta obèrta sus l’istòria de las poblacions pirenencas. » - Letras d’Òc

Tà’n saber mei
vignette_55711.jpg
Cursente, Benoît
« Aqueste libe n’ei pas estat concebut com ua quèsta deu « mistèri » o deu « secret » deus cagòts mes com la mesa en òbra metodica de la documentacion qui’us concerneish, enter Èbre e Garona e de l’Edat mejana a uei lo dia.
Que’n resulta ua vision de l’istòria d’aquesta minoritat d’exclús tota en movement e en contrastes, hèra luenhèca deus estereotipes abituaus. Los cagòts qu’estón discriminats mes apreciats com prestataris de « servicis especiaus », abans d’estar abladats d’òdi e de mesprètz. Ua poblacion de praubes aprovedida d’elitas dinamicas. Ua minoritat combativa puish resignada e qui aspirava au desbromb…
Los cagòts que son fin finala lo costat escur de las comunautats de « vesins » qui an longtemps dominat la societat d’aqueras regions. Que pareish atau ua faiçon de pausar autament la question de las lors originas e la possibilitat de getar ponts dab d’autas minoritats discriminadas, com los caquins bretons o los burakumin japonés. » - Cairn

Tà’n saber mei
vignette_55710.jpg
Cursente, Benoît
Títol sancèr : Une histoire de la questalité. Serfs et libres dans le Béarn médiéval

« En Bearn, la questalitat qu’ei ua condicion serviu legau qui a succedit, au sègle XIIIau, a un long periòde de dependéncias mauprecisas.
Per aquò, en aqueste libe, que s’i demònstra que lo questau n’estó pas lo qui’s cred. Qu’estó, au còp, sosmetut aus nòbles e pròche d’eths. Qu’abans de vader un èste mesprisat, qu’estó longtemps un « senhor » domestic cranhut e respectat. Qu’en definitiva, qu’estó un notable, atrapat per l’istòria, esfaçat com tau de las memòrias, mes qui a deishat ua emprenta duradissa dens los nostes paisatges.
En desvelant lo hat estonable deus questaus, aqueth libe qu’invita a descobrir dab ua lutz navèra l’istòria sociau deu Bearn medievau e a córrer dab un espiar navèth ua tropa de vilatges deu Bearn actuau. » - Marrimpouey

Tà’n saber mei
sus 576