Explorar los documents (15411 total)
Ai sécolos XVIII e XIX siècles dins la Contea de Niça coma a Mentan e Recabruna (relevant dau Principat de Mónegue mas non de la diocèsi de Niça contrariament a Mónegue) la màger part dei oficis religiós èran en latin. Mas per que cadun capigue dau temps dei messas, l’omelia e li anóncias èran fachi en occitan. Es tanben lo cas de l’educacion religioa "la doctrina" que se faía en niçard ou en gavòt (tanben sonat vivaroalpenc).
Per la diocèsi de Niça au manco, que correspònde a l'época qu'a una pichina part de l'actual departament dei Aups Maritimes, cada evèsque faía soventi fes publicar una nòva version dau "catequisme" en occitan de Niça, sèti de l'evescat, coma en toscan, lenga oficiala per la Contea de Niça e Pimont dins lu Estats de Savòia (avian segurament pas idèa de faire una version en gavòt, dialècte parlat dins la quasi totalitat de la diocèsi de Niça levat Niça e li comunas immediatament confinhanti, vist que n'avèm pas trobada traça, per lo moment).
[imatge id=22988]Lo catequisme version adulte (coma lo sieu equivalent, la version mainaa) ven d’una lònga tradicion d'escritura occitana religioa (cartas, cartularis). D’una longor de 203 pàginas, editat sota l’episcopat de Monsinhor Galvano e redigit per lo celèbre Preire e escrivan Jausep Micheu (Giausep Miceu, en occitan niçard grafia toscanizanta) en lo 1839, marca la vivacitat e la riquessa de la literatura religioa dins aquest espaci occitan.
Dins la prefàcia dau sieu obratge editat l’an d'après Grammatica nissarda per emparà en pòou de temp Lo Patouas dòou Paìs [Gramàtica niçarda per emparar en pauc de temps Lo Patoàs dau País] (Nissa, Imprimaria de la Sossietà Tipografica, 1840, 86 p.), Don Micheu « curat de Sant Estève [de'n Tiniá] » d'aquesto temps en pòste dins la parròquia gavòta sonada encuei Sant Estève de'n Tiniá, nos indica en occitan niçard p. VIII « Ellu pourran en pòou de temp embau secours d’achesto libre capì lu discours e li instrussion dei nuostre Ministre ecclesiastico, che d’ordinari si fan en patouas » [Elu porràn en pauc de temps emb•au secors d'aquesto libre[,] capir li discors e li instruccions dei nòstres Ministres eclesiàsticos, que d'ordinari si fan en patooàs].
En lo prefaci dau sieu obratge editat l’anada venenta Grammatica nissarda per emparà en pòu de temp Lo Patouas dòou País [Gramàtica niçarda per emparar en pauc de temps Lo Patoàs dau País] (Nissa, Imprimaria de la Sossietà Tipografica, 1840, 86 p.), Don Micheu « curat de Sant Estève [de'n Tiniá] » en aquèu moment en pòsta en la parròquia gavòta nomada ancuèi Sant Estève d'enTiniá, nos indica en occitan niçart p. VIII « Ellu pourran en pòou de temp embau secours d’achesto libre capì lu discours e li instrussion dei nuostre Ministre ecclesiastico, che d’ordinari si fan en patouas » [Elu porràn en pauc de temps emb•au secors d'aquesto libre[,] capir li discors e li instruccions dei nòstres Ministres eclesiàsticos, que d'ordinari si fan en patooàs].
Aquelu catequismes atèstan d’un usatge institucional de l’occitan encara ben installat dins la religion. De mai, es lo ligam fins a encuei, época que se celèbran encara de messas en occitan e que se canta parier la sieu fe en lenga nòstra (de cançons religiosas de "Calenas/ Chalenas" fins ai fèstas mai populari contemporanèï coma La Messa en gavòt per la Fèsta de las castanhas a Val de Blore).
Son lu catequismes per questions-respòstas en occitan niçard lu mai contemporanèus d’una lònga seria de catequismes pareissuts despí lo 1782. Tant en version adulte qu'en version enfant, aquèu catequisme es lo darrier exemple d'emplec religiós d’occitan niçard denant una « traversada dau desèrt ». Seguiràn mai tardi d’autres tipes de publicacions religioï en occitan, que sigon de cants (repilhats per de gropes de música de la Gavotina de la Contea de Niça dins li valadas de Vesubiá, dei Palhons mas tanben a Niça), de partidas de la Bíblia tan coma de catequismes illustrats. De preires an pròpi mostrat lo sieu interès per l'occitan, que sigue lo gavòt emb•au canònico Étienne Galléan, l'abat Clovis Véran o Sully Maynart dins "la valaa de Tiniá" o lo niçard emb•au canònico Georges Castellana a Niça.
De notar que l'ensenhament segondari privat sota pacti laissa plaça encara encuei a la lenga d'aicí emb de cors d'occitan. Au licèu Sant Jausep de Recabruna Cab Martin proposant un ensenhament de l'occitan vivaroalpenc mentonasc coma au collègi e licèu Sasserno de Niça proposant l'occitan niçard. Mentre que d'establiments equivalents ne'n proposan minga dins lo rèsta dau departament coma dins aquèu de Var.
Presentacion de Laurenç Revest
Emission del 22 de julhet de 2020
Passejada archemica a Montpelhièr
Dins aquesta emission, anam faire una passejada dins Montpelhièr e aquò, de biais archemic. Seguirem lo percors de l’aiga potabla que arribava per un pòrta-aiga ambé d'uneis arcèus fins qu'au castèu d'aiga, per après èstre distribuïda dins la ciutat. A cada etapa d'aqueu percors, un molon de simbèus archemics a l'entorn de l'aiga e de la sau escampilha aquela visita comentada per Monsur Leon Gineste, especialista de l'arquemia e autor de mai d'un obratge sus lo subjècte. Mai luenh, la visita se perseguís sus la plaça dau Peiron, puèi en passant sota la pòrta “Arc de Triomfe”, ela tanben decorada de simbèus arquemics, totjorn en davalant vèrs lo còr de vila, la plaça de la lantèrna, ambé l'estatua dei dos contraris. Enfin lo percors s'acaba sus la plaça de la Comèdia, a passa temps apelada plaça de l'uòu, onte totei leis immòbles contenon elei tanben de signes arquemics.
Un reportatge de Miquèu Gravier.
[resumit de Tè Vé Òc]
L’avant - programme / Les Nuits des burons 2020
N°1 – Mardi 11 août 2020 Burons des Boules / Lacalm – Argences en Aubrac A partir de 17h : L’eau dans tous ses états... Conférence sur l’hydroélectricité, animations musicales, expositions, aligot en musique. Organisé en partenariat avec La ligue Auvergnate du Massif Central, EDF HYDRO.
N°2 – Dimanche 23 août 2020 Buron de Cap Combattut / Marchastel A partir de 18h30 : Concert Les Désaccords D'Léon : Sébastien et son accordéon nous fera passer une soirée forte en émotion et en plaisir ! ... et marché de producteurs locaux.
N°3 – Vendredi 4 septembre 2020 Burons des Enguilhens - Grand buron et buron des 4 frères / Condom d’Aubrac A partir de 18h : Contes d’Aubrac par Monique Burg. Concert de Gémalodoi, deux potes qui ont gardé la vieille habitude de se retrouver sur des vieux airs de blues, de folk, de rock ... et marché de producteurs locaux.
INFORMATIONS PRATIQUES
Conférence sur l'hydroélectricité - Animations musicales - Expositions - Repas Aligot (réservation au 0684893407)
Contacts :
En savoir plus
En savoir plus
Carles Puigdemont, jornalista, cònsol de Girona, puèi president de la Generalitat de Catalonha en 2016, exiliat en Belgica e en Alemanha en 2017, es membre del Parlament europeu despuèi genièr de 2020.
Olivier Mouton es jornalista al magazine bèlga Le Vif / L’Express, autor de biografias de Guy Verhofstadt e de Charles Michel, es apassionat de politica e d’Euròpa.
Revirat en occitan per Sèrgi Viaule e Jòrdi Blanc
Emission del 15 de julhet de 2020
Josiana Ubaud : lei noms dei baraquetas de Sèta
Avem cercat dins lei carrièiretas e andronas de Sèta, de baraquetas au nom occitan. Josiana Ubaud e tres sòcis dau Cercle occitan setòri nos acompanhèron. Josiana s'interessa en aquelei noms que son lei testimoniatges preciós de la vida d'ièr. Aquò es fòrça important per de qué aquelei noms desaparèisson sovent, en emportant leis indicacions sus lo biais de viure a la baraqueta, leis indicacions multiplas sus lei fonccions e leis usatges. Biais de bastir, d'amenatjar, de plantar d'arbres e tanben lo gost per la tranquillitat dei luòcs.
Josiana Ubaud comenta tot dau long aquel reportatge realizat per Lisa Gròs.
[resumit de Tè Vé Òc]