enciclopedia

Documentari : Personalitats, òbras, luòcs, expressions e practicas vivas : partissètz a la descobèrta de las riquesas del patrimòni gràcias a las fichas de l'Enciclopèdia del patrimòni cultural occitan
Licéncia Licence Ouverte
L'Immortèla
Accéder à la notice au format



Embed

Copy the code below into your web page

NADAU_4juin2016_800.jpg
« L'Immortèla », une chanson devenue hymne [Œuvre ou corpus]

L'Immortèla, una cançon venguda imne.

La cançon De cap tà l'immortèla es l'òbra mai coneguda del grop bearnés Los de Nadau, vengut Nadau en 1986. Fa partida del tresen album del grop, L'Immortèla, sortit en cò de Ventadorn, lo grand labèl occitan del temps. Ben que cançon de creacion, De cap tà l'immortèla es venguda en solament un quarantenat d'annadas, una cançon vertadierament  populara dins los païses d'òc, sovent gaitada coma tradicionala. 

L'immortèla abòrda la question de la dralha de recerca per tal de retrobar la lenga perduda. Constituïs donc una traca de contracant de la cançon contestatària que s'ataca au sistèma acusat d'aver destruït aquela lenga. La lenga e çò que s'i restaca (lo país, la cultura perduda) i son representats per la metafòra d'una flor, l'Immortèla, nom occitan de l'edelweiss dins Pirenèus, planta supausada ne pas jamai morir e ne pas crànher la gelada nimai las tempèris, qualitats transpausadas sus la lenga que, ben que maltractada, ne morís pas. Lo narrator es representat coma un cercador, qualqu'un qu'escalada la montanha en cèrca de la lenga-flor. L'accent es mai mes sus la desmarcha de questa e las dificultats d'aquela desmarcha, que non sus la quita flor (la libertat, qu'ei lo camin) e suls espers totjorn renovelats que convidan a anar mai luènh a malgrat lo descoratjament (après lo malh un aute malh, après la lutz ua auta lutz)

La cançon pren plaça dins un album globalament bastit sus un ton revenficatiu e militant, dins l'esperit general de la Novèla cançon occitana de las annadas 1970, que Los de Nadau ne'n foguèt un dels gropes emblematics. Dins aquel moviment artistic e musical, la cançon servís a desnonciar çò que releva del "colonialisme interior", concèpte popularizat mai que mai per Robèrt Lafont e aplicat a Occitania, suls plans cultural, economic e politic. Lo ròtle jogat per l'escòla de la Republica a partir de la fin del sègle XIX dins la desconstruccion a l'un còp de la competéncia lingüistica e del patrimòni cultural de las populacions dels païses d'Òc es larjament mesa en avant, coma la cançon-títol Mossur lo regent, pareguda dins lo primièr album eponim en 1975. Los de Nadau s'inscrivon plenament dins aquel moviment jusc a la debuta de las annadas 1981, onte l'amòrça d'una decentralizacion emai las evolucions dels gostes e dels genres amorçaràn lo declin d'aquel primièr atge de la Novèla cançon occitana. Los de Nadau, puèi fòrt lèu Nadau, coneis de prigondas mudanças d'efectiu, d'estíle e de prepaus qu'acocharàn d'un grop diferent tot en estant la seguida del primièr. De cap tà l'Immortèla quitarà d'èsser enregistrada al disc, avant de far sa tornada a la debuta de las annadas 1990 sus l'enregistrament video Nadau en Companhia, que capta la prestacion del grop al Zenit de Pau en 1993. La cançon tòrna paréisser jos una fòrma leugierament diferenta. Lo branlo del debit rapide de 1978 s'es ralentit, en meteis temps coma ganhava en solemnitat. Lo cant de marcha es vengut un imne.

L'Immortèla es cò sèc venguda una cançon emblematica del grop, puèi de la musica occitana tota, puèi per fin del moviment occitanisa que l'a rapidament assimilat a un "imne" occitan oficiós als costats del Se Canta e de la Copa santa, que tenon tanben aquela dimension. Escapant als sieus autors, ven una cançon populara occitana coma s'aviá totjorn existit.  La cançon es represa sus mantun disc de Nadau a partir de las annadas 1990, emai sus tots lors DVDs. Lo grop l'interprèta a cada concèrt dempuèi las annadas 1990, de còps en fin de serada, de còps en introduccion. Constituïs a cada còp un ponch d'òrgue indeniable de la prestacion e es represa en còr per lo public. Es tanben entonada per las manifestacions occitanistas e autres eveniments reivindicatius.

Paraulas de la cançon

Sèi un païs e ua flor
(E ua flor, e ua flor)
Que l'aperam la de l'amor
(La de l'amor, la de l'amor)
Haut Peiròt, vam caminar, vam caminar
De cap tà l'immortèla
Haut Peiròt, vam caminar, vam caminar
La païs vam cercar
Au som deu malh, que ia ua lutz
(Que ia ua lutz, que ia ua lutz)
Qu'i cau gurardar los uelhs dessus
(Los uelhs dessus, los uelhs dessus)
Haut Peiròt, vam caminar, vam caminar
De cap tà l'immortèla
Haut Peiròt, vam caminar, vam caminar
La païs vam cercar
Que'ns cau traucar tot lo segàs
(Tot lo segàs, tot lo segàs)
Tà ns'arrapar, sonque las mans
(Sonque las mans, sonque las mans)
Haut Peiròt, vam caminar, vam caminar
De cap tà l'immortèla
Haut Peiròt, vam caminar, vam caminar
La païs vam cercar
Lhèu veiram pas jamei la fin
(Jamei la fin, jamei la fin)
La libertat qu'ei lo camin
(Qu'ei lo camin, qu'ei lo camin)
Après lo malh, un aute malh
(Un aute malh, un aute malh)
Après la lutz, ua auta lutz
(Ua auta lutz, ua auta lutz)
Haut Peiròt, vam caminar, vam caminar
De cap tà l'immortèla
Haut Peiròt, vam caminar, vam caminar
La païs vam cercar

Enregistraments

L'Immortèla, Ventadorn, 1978, sous le titre De cap tà l'Immortèla.

Nadau en companhia, VHS, 1993.

S'aví sabut, CD, 1995.

Nadau en companhia, CD en public au Zénith de Pau, avec chœurs et orchestre 1996.

Nadau a l'Olympia, VHS, 2000.

Nadau en companhia, Hèsta de las Calandretas, zénith de Pau, VHS, 2002.

Nadau a l'Olympia, DVD, 2005.

Nadau, Olympia 2010, DVD et CD, 2010.

Nadau, Zénith de Pau, 2017, DVD et CD, 2017.