Explorar los documents (15384 total)
Presentacion, pel collectiu Dètz
Cronica literatura dab Julien Campredon, e la presentacion deu son navèth libe : L’Assassinat de la dame de pique.
Ludovic Legré es eissut d’una anciana familha borgesa marselhesa compausada gaireben sonque de comerciants. S’inscriurà pas dins la tradicion familiala puèi que farà d’estudis de drech fins a venir avocat. Es tanben poèta e istorian mas subretot botanista. Es en seguida de son expertesa que mantunas plantas rejonheràn l’erbari etnografic del Museon Arlaten. Porgirà tanben son expertesa scientifica per la redaccion del diccionari provençal-francés de Mistral, Lou Tresor dóu Felibrige. Serà tanben secretari de l’Acadèmia de Marselha fins a 1904, e cal notar que pairinarà Mistral per son intrada dins la dicha acadèmia. Dintra en relacion amb Mistral per sa cosina, maridada al fraire ainat de Teodòr Aubanel, Joseph, pròche de Mistral.
Afogat de poesia e de lenga provençala, Legré a fòrça correspondut amb Mistral. Es mai especialament un dels organizators màgers del passatge que Mistral faguèt a París per fin de promòure Mirèio (1859). S’aprend dins la letra de Frederic Mistral a Ludovic Legré del 10 d’agost de 1858 que Mistral prevesiá d’i rescontrar Georges Sand, çò que se faguèt pas. Es Alphonse de Lamartine que l’introduirà dins lo mitan parisenc. Legré aguèt tanben una influéncia sus la causida de la ciutat de Cassís per tela de fons del segond poèma de Mistral, Calendau (1867). S’aquò es pas clarament dich al dintre de lor correspondéncia, Mistral o senhala a Paul Meyer dins una letra escricha en 1900 : “C’est lui [Legré] qui me donna l’admiration de Cassis et de son littoral, lors de ma poursuite d’Esterelle dans les strophes de Calendau.”
Centre Languedoc-Roussillon des Musiques et Danses Traditionnelles. Producteur
Pasturel, Valérie. Enquêteur
Sabaton, Jeanne. Témoin
Blin-Mioch, Rose. Préfacière
Cet article inédit de la collection 'Estudis' de la médiathèque numérique Occitanica constitue un éclairage nouveau sur l’œuvre poétique d'Auguste Fourès à partir du poème « La Ronda de las Gràcias » - « La Roundo de las Gracios » dans la graphie originale de l'auteur.
Spécialiste des relations entre Auguste Fourès et la famille Wilson-de Ricard auxquelles elle a consacré sa thèse de doctorat, Rose Blin-Mioch dévoile les ressorts intimes et douloureux d'un poème d'amour que le grand poète du Lauragais fait paraître dans le journal Lou Prouvençau le 8 juillet 1877. Derrière le lyrisme amoureux des textes de Fourès, Rose Blin-Mioch révèle la correspondance dissimulée du poète à Jeanne Wilson.
La thèse de doctorat de Rose Blin-Mioch est parue en 2013 aux Presses universitaires de la Méditerranée.
Los calhòcs
Los calhòcs que son aquí. A l'argüèit. Qu'an passat la jornada amassats, sarrats en brolha tranquilla, acluchats suu penent de la ròca sauvatja. Çò qui sobra sonque de tucolèira calma, meilèu. Shens botjar, petrificats dinc au bequiu de las plumas, volontat d'estatua per ua eternitat de segondas. Que's son acostumats au monde, aus crits mainadèrs, ad aquera navèra mòda d'umans curiós e envasius. La plaja deus calhòcs que s'apauqueish er'an, chic a chic, enqüèra e enqüèra.
La distança qu'abraqueja, mensh d'ua portada de fesilh. Qu'an ahonat la paur, ua hartèra de paur. Los òmis que s'apressan, que'us vòlen véder, tostemps mei pròches. La beutat ! Hilh de puta de beutat !
E aqueth tremolament, be n'es lo vent de bisa. Los nèrvis, que'us an ligats au còr com cordas tenudas entà tirar sagetas au cèu.
L'uelh sol que vira, l'uelh sol que testimònia sègles e sègles de libertat.
E alavetz tot dia, e alavetz tot lo dia, a maugrat d'aqueth coratge desesperat, tostemps volar, tostemps s'envolar, s'esparvolar, s'esbarrejar d'un costat l'aute, esperlitada de grans còs aflaquits, ronda motha d'escarcalhs d'ombra e d'eslambrecs de blancor.
Maubarrei d'alas, de plumas, d'energia, semiat de quauques crits planhius, en cerca d'ua darrèra plaça de lèta blanca. E usclà's las palmas au sable tròp prim e cauhat a blanc, saps, lo qui shiula au sorelh devath los pas pesucs deus òmis.
Afin de vous aider à préparer au mieux l'exercice, Occitanica vous propose de vous entraîner avec les textes inédits et les voix de 6 auteurs contemporains : Josiana Ubaud, Alan Roch, Joan Ganhaire, Didier Tousis, Fabrici Bernissan et Danís Chapduèlh.
Ces modules ont été réalisés en partenariat avec le CFPO Midi-Pyrénées.
Retrouvez également les entraînements a la Dictada de 2012.
Lo camion m’a laissat a la surtida de l’autostrada. I a quinze ans, i ‘viá nonmàs la pita rota que menava vers lo miegjorn, drech davant. L’aviá engulhada lo còr lord e lo sac leugier, laissant dernier io la vila borgesa, convencionala, mespresanta, cuòu cosuda, ente podiá pus aver l’alen. Au conh dau pont, m’era desvirat un darrier còp, cronhòla sarrada, grumilhas dins los uelhs, io que auriá cregut aver queu matin lai lo còr leugier e un estufladís a las pòtas. Aviá quitament esbauchat un geste d’adiussiatz. Quo es benleu queu sovenir doleirós que me fai tornar aprep quinze ans d’errança, de misera, de decepcion, de milions de pas que m’an gaire eslonhat de io. Me veiquí. D’en pè au conh dau pont, io t’enfacie. I a totjorn la lonja davalada de las teuladas mauras vers la riviera, que semblan fugir la nauta catedrala. Me remembre d’ela mai grisa, mas garde enquera lo sovenir de queu campanament un pauc triste que reglava nòstra vita de goiardeus goluts de libertat, que davalavan las ruelas sornas per gisclar en unlant de jòia dins la clardat esblaugissenta dau bòrd de l’aiga. Los quais semblan aura un vaste parquatge ente las autòs an deslogat los quatre chens que s’eschauravan lo ventre a grands bufes de plaser. Riviera, tu, ses totjorn la mesma, lenta, suausa, que solas las chadenas tendudas de quauques gabarots o la tija oblica de tres crespas d’aiga te fan saber vivanta. Eras ‘na amija, riviera. M’as jamai fait de mau. As risolat a mas rebombetas, aculhit mas banhadas frijolantas, daus uns còps acrochat quauque paubre peisson a las espinglas torsudas que t’aviá confiadas. Quo es per tu mon prumier bonjorn… Mon bocin de cigarreta, l’acceptas emb un pitit chuchetament. Veiquí, pòde entrar, aura. Assegure mon sac a l’espatla, testa nauta, passe lo pont cranament e m’enconhe dins las ruas pendosas daus noms ancians que miegjorn fai meitat clardat, meitat reirlutz.
Au còp de fren, sec e discret, que lo tiret de sas enduermas, Tristan sauguet qu'eran 'ribats. Mas son rapide còp d'uelh defòra li disset que se trobavan totjorn dins la mesma vila grisa, conhada entre ceu e betum. Lo quite riu que devinava, entre doas gotas, en contra-bas, charrejava un talabast d'aigas a las colors tanben tesicantas entre la lausa e lo plomb. Biais de pesar un pauc mai dins una atmosfera desjà pro charjada, Tristan bufet coma un vedeu, tiret sa capucha sus sas aurelhas e surtiguet de l'autò en fasent petar la portiera.
La granda saussada que se prenguet còp sec sus lo coenh de la chara chabet de l'esmalir per la jornada. Se damandava bien coma avián pogut pensar que lo mandar sus 'quela scèna de crime, eu l'òme daus bureus e daus ordinators, seriá una bona eideia. Dins l'aversa veguet se dessenhar pitit a pitit una fòrma, rasis l'aiga, eschoada sus la riba coma un vielh tronc d'aubre, e de chasque costat doas autras, d'en-pès, qu'ensaiavan coma podián jos queu deluvi de far las prumieras constatacions d'usatge. Dau mai s'aprochava, dau mai los detalhs apareissián : un grand manteu, un ventre uflat, un crane nud e ridelat sus lo quau s'acrochavan enquera qauques piaus tots blancs.
Quauqu'un, dins sa vila, tant grisa e tristoneta que puescha esser, fotiá los pitits vielhs au riu. E eu, qu'era desjà bien trempat tanben, aimava pas gaire lo biais de far.
Per vos entraïnar a la Dictada amb Josiana Ubaud, basta de :
- Faire vòstra dictada en escotar lo tèxte amb lo legidor aquí dejós.
- Corregir mercés a la transcripcion aquí dejós (podètz passar sus la pagina en francés per pas veire lo tèxte occitan pendent vòstra dictada).
- E se aquò vos agrada, trobaretz sus la version francesa de la pagina la revirada del tèxte en francés.
Bona Dictada !
VENT E FUEC
M’estransini totjorn quora ausissi la violéncia dau mistrau … M’a fougut fòrça temps per comprene lo perqué d’aqueste sentiment difús d’ància. Capitèri un jorn de m’avisar qu’èra estrechament ligat au fuec. Lo cabanon que teniá ma familha a costat de Marselha èra en plena pineda. Associèri donc lei brefoniás descadenadas dau mistralàs a sei consequéncias immancablas : lei fuecs botats a bèl esprèssi per lei calucs piromans de l’encontrada que nos tenián totei en alèrta. Que lo fuec, per la foliá deis òmes, es una donada incontornabla en tèrras mediterranèas : li sèrve d’exutòri a una personalitat desequilibrada, a gerir rancuras e venjanças de vesinatge ò de societats de caça, en fòra, a passat temps, a ganhar de pasquiers sus la seuva e la garriga.
Joina donc, lo bruch dau vent me metiá dins un estat d’inquietud subta. Me fasiá levar de nuech per anar agachar per lo fenestron dei privats se lo cèu rogejava pas, signe probable d’incendi, encara mai dangierós de nuech se nos faliá escapar. La mendra odor de fuec me teniá sus mei gardas tant que sa sorsa èra pas localizada : grasilhada dau vesin (of ! pas de dangier !) ò fum mai aluenchat dificilament identificable dins l’instant e donc generador d’angoissa.
Coneguèri, cada estiu, lo balet sempitèrne deis avions jaunes e pançaruts que cargavan dins mar ò dins mar de Bèrra, segon la violéncia dau vent. Coneguèri lei brancas derrabadas e lo pin tombant sus la linha electrica, tirant de belugas amenaçairas. Coneguèri la necessitat de quitar lo cabanon dins l’urgéncia, que lo fuec galaupejava dins lo valon darrier la còla. Coneguèri lo cabanon sauvat de justesa per l’espandiment de retardants per un Canadair : ne demòra sus lei rocàs d’etèrnas traças rojas. E totjorn ambe lo bruch dau vent que vos ensordissiá, vos forçava de cridar per posquer èstre ausit, apondent una jaça de violéncia a l’eveniment.
Òc, per ieu, bruch dau vent e fuec son indissociables : me ne demòra un sentiment de desaise, foguèsse sens rason objectiva, e una sensibilitat aguda dau nas a tota odor de cremat.