Recèrca

sus 7
Filtrar
Filtres actifs
Type de Document : Article
Sauf
Sous-Menu : Actors
Dialecte : Languedocien
Auteur : Daugé, Césaire (1858-1945)
Auteur : Anglade, Joseph (1868-1930)
fre (43)
oci (12)
pro (3)
cat (1)
por (1)
Tipe : Article / Data : 1930
Dins aqueste article paregut en 1930 dins la revista Romania, Clovis Brunel presenta e edita lo tèxte de dos fragments novèls del Breviari d'amor, los fragments ara siglats e (Archius departementals de Gard, liassa 1 F 83) e i (anc. Besièrs, Bib. Soc. Arqueol.).

Legir l'article :

Legir l'article en linha sus gallica.bnf.fr
Mise en ligne : 02/10/2015
Tipe : Article
Aital l’aviá escais-nommat Balzac ! Son renom l’a menat dins los salons parisencs, luòc de la “jet-set” de l’epòca que Jasmin i portèt la paraula del pòble en occitan fins a la capitala, demorant çaquelà un pauc embarrat dins l’estereotip del « gascon », que se’n glorificava, d'alhors. Un personatge carismatic, autor prolixe e pròche del pòble, un pauc doblidat a l’ora d’ara, mas que dubriguèt la dralha a un fum de poètas de lenga d’òc.

Jasmin, un poèta-obrièr que n’es pas un !

Nascut lo 6 de març de 1798 dins una familha plan paura de l’agenés, Jacques Boé (de son nom vertadièr) recep pasmens una instruccion e fa pròva d'una vertadièra cultura literària de son temps.
Plan jove, s’installa coma perruquièr en Agen. Dins aqueste periòd, que seguís la Revolucion, lo pichòt pòble obrièr de las vilas creis bravament còsta la figura totjorn importanta dels paisans del campèstre.
Son comèrci lèu lèu fa flòri e li dona léser de se consagrar a sa passion per l’escritura. Causís de s’exprimir en occitan, la lenga del pòble :

« O ma lengo, tout me zou dit.
Plantarey uno estelo a toun froun encrumit » (graphie de l'auteur)

« Ô ma lenga, tot m'o ditz.
Plantarai una estela a ton front encrumit. »

 
(Épître à Charles Nodier « Des cranto de Paris »).



Se fa pas vertadièrament partida del mitan obrièr, viu en vila e lo costeja. Se pòt pas qualificar de poèta engatjat, mas dins sos escriches, se fa lo testimòni de son temps, defend un estil realista (çò qu’empacha pas l’umor !) e tracta de tematicas divèrsas coma l’amor, las evolucions tecnologicas de son temps, e defend de valors umanistas : la libertat, la caritat.

Jasmin, un « showman »

Sos poèmas, se foguèron estampats dins mai d’un recuèlhs, son d’en primièr destinats a èsser recitats en votz nauta, amai cantats ! Grand orator, Jasmin se produsís davant un public totjorn mai nombrós : comença pro d’ora un torn de França de las regions (se diriá uèi una virada !), anant d’un cap a l’autre d’Occitània per presentar son òbra al public que, se coneis la lenga, la sap pas legir. Sas aparicions se transforman pauc a cha pauc en espectacles vertadièrs : aital, se produsirà a Tolosa acompanhat de 20 musicians e de mai de 380 figurants !
L’argent qu’amassèt dins sos espectacles (mai d’un milion de francs en 12 000 representacions) es tornar balhat a d’òbras de benfasença.

La reconeissença del mond literari

Charles Nodier, academician francés, lo descobrís e li dubrís las pòrtas dels salons parisencs. Aquí, i rescontra, un après l’autre, Lamartine, Ampère, Chateaubriand e serà quitament recebut per lo rei Louis-Philippe en 1842.
Recompensat de prèmis literaris per lo Felibritge, l'Acadèmia d'Agen, e, tan susprenent qu’aquò pòsca paréisser, per l'Académie Française, es quitament fach chivalièr de la Légion d'Honneur en 1845. Pasmens, se pòt supausar que l’interés que suscita dins lo mond parisenc es un pauc mesclat de condescendéncia e demòra ligat a l’exotisme que remanda son imatge de « gascon » amb totas las connotacions positivas coma pejorativas qu’aquò pòt supausar.
Après aquesta passa de glòria, son estatua senhoreja totjorn en Agen, sa vila natala e Jasmin laissèt son nom a una carrièra parisenca e amai a una estacion de metro !

Mise en ligne : 13/03/2018
Tipe : Article / Data : 1995
Dins aqueste article publicat en 1995 dins las Annales du Midi, Frédéric de Gournay, agregat d’Istòria e especialista del Roergue medieval tòrna suls debats nombroses qu’environan encara la Canso de sancta Fides de Agen (« Cançon de santa Fe ») considerada coma l’un dels primièrs tèxtes literaris en occitan. Dempuèi sa redescobèrta a la tota debuta del sègle XX, la Canso de sancta Fides a fach l’objècte d'ipotèsis nombrosas sus son autor, son origina, sa lenga, sa datacion, etc. L’article de Frédéric de Gournay es una sintèsi eficaça d’aqueles diferents debats de filològs e prepausa los arguments e l'agach d’un istorian especialista del Roèrgue medieval.

Legir l’article (en francés) en linha sus Persée.
Mise en ligne : 20/03/2018
Tipe : Article / Data : 1902
J. Leite de Vasconcelos, filològ portugués, publica pel primièr còp en 1902 dins la revista Romania lo tèxte complèt de la Cançon de Santa Fe.

Legir l’article (en francés) en linha sus Persée.
Mise en ligne : 12/04/2018
Tipe : Article / Data : 1970
Aprèp una analisi lexicografica, fonetica et morfologica del tèxt, André Soutou formula l'ipotèsi segon quala la Cançon de santa Fe seriá estada escrita en dialècte roergàs per un monge o un clèrgue de l'abadiá de Conques.

Legir l’article (en francés) en linha sus Persée.
Mise en ligne : 12/04/2018
Tipe : Article / Data : 1947
Dins aqueste article publicat en 1947 dins las Annales du Midi,  lo lingüista Henri Gavel balha un compte-rendut critic de las tres publicacions d'Augustin Fabre à l'entorn de La Cançon de santa Fe.

Legir l’article (en francés) en linha sus Persée.
Mise en ligne : 12/04/2018
Tipe : Article / Data : 1979
Aqueste article, publicat dins Romania en 1979 per Yves Lefèvre, especialista de literatura latina medievala e de las literaturas d'Òc e d'Òil, balha una novèla revirada del vèrs 232 de la Cançon de santa Fe « Et en czo q'eu sei meilz cauzir, » aprèp una analisi de las reviradas de E. Hoepffner e A. Thomas.

Legir l’article (en francés) en linha sus Persée.
Mise en ligne : 12/04/2018
Tipe : Article / Data : 1926
Compte-rendut de l'edicion de P. Alfaric e E. Hœpffner per lo romanista Clovis Brunel, publicat dins la revista Bibliothèque de l'École des chartes en 1926.

Legir l’article (en francés) en linha sus Persée.
Mise en ligne : 13/04/2018
Tipe : Article / Data : 1962
Aqueste article del medievista Nico H. J. van den Boogaard, publicat dins los  Cahiers de Civilisation Médiévale en 1962,  estúdia l'estil poetic de la Cançon de santa Fe a travèrs una analisi lexicala e sintaxica del tèxt.

Legir l’article (en francés) en linha sus Persée.
Mise en ligne : 13/04/2018
Tipe : Article / Data : 1989
Article de Robert Lafont publicat dins la revista Littérature en 1989, numèro tematic : Le partage culturel inégal et son texte.

Legir l’article (en francés) en linha sus Persée.
Mise en ligne : 16/04/2018
sus 7