Volem Viure al Païs [Groupe et collectif]
« Volèm Viure al País » es primièr un simple eslogan qu’es vengut en 1974 un partit politic : lo « Movement Socialista Autonomista Occitan "Volèm Viure al País" » (MSAO-VVAP) per donar una seguida al regèt de la candidatura de Robèrt Lafont a l’eleccion presidenciala amb dins l’idèa lo recampament dels movements occitanistas d’esquèrra. VVAP es un movement bèl, plan estructurat que va animar la vida politica occitana del decenni, s’engatjar dins nombre de batèstas e préner una part importanta dins lo renovelament de l’esquèrra francesa e de sa pensada. Aprèp la desillusion viscuda al moment de la presa de poder per aquela esquèrra, dins l’aprèp 1981, lo movement penequeja qualque pauc abans que de se dissòlvre per donar naissença al Partit Occitan en 1987.
En 1974, Robèrt Lafont se fa portar coma lo candidat de las minoritas nacionalas –en union amb los Còrses, Basques, e una part dels Bretons- a l’eleccion presidenciala amb un eslogan : « Volèm Viure al País ». A partir de Lucha occitana de comitats de sosten son montats a la lèsta per collectar las cents signaturas necitas dins aquel temps per avalorar una candidatura. Lafont e sos aligats inquiètan lo poder. Son 114 signaturas que son reculhidas mas lo Conselh Constitucional, jol pretèxte que d’unes elegits que s’engatjavan a sosténer Lafont avián ja donada a un autre sa signatura, ne refusa 18 e invalida la candidatura. D’aquel fracàs relatiu, Robèrt Lafont, sentissent lo resson positiu fach a sas tèsis neo-regionalistas, ne conclutz que cal bastir una fòrça politica novèla que siá a l’encòp socialista e autonomista. Convida Lucha Occitana a se transformar a travèrs son recrutament, sas estructuras e biasses de debatre e a daissar de caire son extremisme revolucionari. Propausa tanben una evolucion de sos comitats de sosten en comitats Viure al País que -malgrat d’unas oposicions vengudas de militants de Lucha Occitana- dins un recampament bèl, a Fenièrs en Lemosin, lo 23 de junh, se fedèron per devenir lo Movement Socialista Autonomista Occitan « Volèm Viure al País ». (MSAO-VVAP).
Sèrgi Viaule descriu aital lo movement que ven de nàisser : « Aquel movement novèl romp radicalament amb lo romantisme revolucionari de Lucha Occitana dins d’opcions mai pragmaticas e subretot mai sociala-democratas »1. Lèu-lèu lo movement pren d’ample - son recrutament anava de la social-democracia a la democracia-crestiana- per comptar un milierat de militants fòrça ben organizat. Un comitat de coordinacion o burèu nacional supervisa las accions de comitats locals nombroses e escampilhats sus lo territòri qu’an una autonomia granda e que demòran en ligam a travèrs un bulletin interior. Lo movement se dòta tanben, a partir de febrièr de 1978, d’un mesadièr d’opinion de difusion mai larga, la revista Volèm Viure al país.
Tre sa començança VVAP es part prenenta dau recampament de l’Union de l’esquèrra francesa pensant que d’unas de sas opcions autonomistas seràn presas en consideracion e mesas en òbra un còp lo poder conquistat. Robèrt Lafont pensava aital promòure la frucha de son trabalh mercé los partits d’esquèrra e lor donar la volontat d’anar cap a una politica de decentralizacion. Mas, segon Gerad Tautil, dins una analisi de l’òbra politica de Robèrt Lafont : « una ostilitat cap a l’idèa d’autonomia s’afortís dins las declaracions de responsables del partit comunista (PCF) del Lengadòc Rosselhon. Maurici Verdier, responsable d’aquela federacion del PCF se refusa de distinguir l’idèa d’autonomia regionala o interregionala d’aquela d’independéncia. Confusion totala o refús de préner en compte las consequéncias politicas del concèpte ? Saique los dos. Mas aquela amalgama s’explica tanben per la volontat de Lafont de faire participar lo movement occitan sus una basa comuna : una transformacion de la Republica, a l’encòp decentralisatritz e federala. » VVAP es menat tanben a préner sas distàncias amb las representacions nacionalas quand l’Union de l’esquèrra s’estrifa en 1977.
Lo trabalh de reflexion continua pasmens, la contribucion de VVAP es entre autras causas una proposicion detalhada d’estatut d’autonomia per Occitania tocant maites domenis de competéncias politicas e administrativas que deurián èsser transferidas a las regions occitanas. Pren còrs dins una brocadura que sortís en setembre de 1980 en suplement al numèro 28 de la revista Viure al País e qu’es titolada : Statut d’autonomie pour l’Occitanie.
Sus lo terren VVAP es present dins la mobilizacion dels Comitats d’accions viticòlas en Lengadòc, sus lo Larzac, dins las campanhas contra lo nucleari e un pauc d’en pertot tre que i a de luchas localas de menar, mercé lo malhum bèl de sos comitats d’accion. Es tanben als costats dels minaires de Ladrecht amb aqueste còp un raprochament amb lo PCF e la CGT que veson dins l’idèa regionala una opcion estrategica que cal préner en compte. Es la signatura e la difusion del manifèst Mon país escorjat (co-escrich per Lafont e Mafre-Baugé, JP Chabrol per lo PCF) que s’opausa a la dintrada d’Espanha e Portugal dins lo mercat comun per protegir las produccions occitanas. Tanplan es lo temps de las grandas manifestacions del PCF amb l’eslogan « Viure e trabalhar al país » sus d’afichas de sang e d’aur, nombre de cantaires occitans e mai un discors en lenga d’òc de Lafont a Montpelhièr per lo recampament bèl del 10 de mai de 1980. Aquò es pas dins lo gost de totes, la revista VVAP N°26 evòca una OPA dau PCF sus lo movement occitan e i vei una justificacion a una novèla candidatura « regionalista » a la presidenciala. Al nivèl nacional, las centralas parisencas del PCF e del PS, en competicion per lo poder acòrdan pas gaire d’atencion al manifèst i vesent pas mai qu’una aligança locala e simbolica mai que mai que los occitanistas politicament tròp desparièrs, sovent temptats per l’adesion als partits de l’esquèrra nacionala, an pas capitat de s’endevenir e son aflaquits per un ensag mancat l’an d’abans d’un projècte d’union entre Lucha Occitana e VVAP.
Volèm Viure al País se devesís sus la necessitat de la candidatura a l’eleccion presidenciala de 1981 que se fa pasmens amb Gustau Alirol, president de VVAP dempuèi lo renovelament dels quadres del partit de junh 1980. La candidatura abotirà pas en causa las 500 signaturas ara per ara requeridas per que siá retenguda.
Aprèp 1981-83, l’esquèrra al poder e la decepcion grandarassa que se n’enseguís, sols los militants nacionalistas demòran a VVAP, los uns dintrant al partit socialista, los autres descorats quitant lo combat politic. Lo movement perd alara la mitat de sos aderents. Es lo temps d’una dolentosa traversada del desèrt fins a las eleccions regionalas de 1986 que amb l’emergéncia de listas occitanistas un pauc d’en pertot pausan un còp de mai la question d’una representacion unenca. VVAP se va dissòlvre per aquò far e es la creacion del partit Occitan en mai de 1987.
Volem Viure al Païs [Groupe et collectif]