Explorar los documents (15451 total)

preview_LGO-20210106.jpg
La sanha en Camarga - Tè Vé Òc
Cros, Amy. Metteur en scène ou réalisateur

Emission del 06 de genièr de 2021

La sanha en Camarga

La sanha es lo nom donat au rosèu comun, que trobam aquí en Camarga. Fins qu'a quauquei decenias encara, lo mestièr de sanhaire contribuissiá pron a l'entreten dei paluns. De'n promier ambé son otís lo « sanhador » copava a la man la sanha, puèi son arribats lei motocultors e lei maquinas a partir deis annadas 60. Nautrei avèm rescontrat Andrieu Calba, sanhaire amb una lònga experiéncia, per nos faire una demostracion de copa de sanha a la man, coma a passat temps. Puèi dins una entrevista, veiretz tota la complexitat d'aquel ecò-sistèmi de tria que representan lei paluns, e l'economia verda que i'es restacada.

Un reportatge de Jaumelina Bizet e Amada Cròs.

[resumit de Tè Vé Òc]

vignette_55897.jpg
Dab Jérémy Couraut (espina, cant) Antòni Perdriolle (bateria e cant) e Menad Moussaoui (baisha, cant), la musica de Djé Balèti que se’n va chic a chic de cap a un afro-ròck punk psiquedelic neurit de las influéncias caribeanas e de la cultura Roots occitana qui caracteriza l’estile dejà plan confirmat deu trio.
Lo « power trio » qu’enradiga la soa musica enqüèra un chic mei en l’espaci mediterranèu en plaçant la soa evocacion devath los auspicis deus personatges de la religion carnavalèra e de las granas figuras deu paganisme rabelaisian.
Pantaï en Nissart qu’ei ua sòrta de saunei qui s’inscriu dens la realitat on l’imaginari e permet de véder lo monde autament e dab lo medish parat de’u cambiar. Pantaï ! Har suu monde ací e adara! Lo monde qu’ei deus saunejaires hòus !

Tà'n saber mei
vignette_55896.jpg
Cortesia
Un fòlc romançat en occitan, nuançat de guitarras psiques ròck rumba cumbièsques sus ritmes ahuecats, qu’ei qué ? Qu’ei Cortesia. Musicaires gessits de la scèna ròck e electro au caminament eclectic que s’apoderan, dab endavant, deu fòlc e qu’escàmbian caishas de ritmes contra « cajón » e « derbouka », sintetizaders analogics contrea galobet e guitarras psiquedelicas… Anglés e Francés contra Provençau !

Las istòrias e legendas, la musicalitat de la lenga, las influéncias « gipsy » e mediterranèas que son fusionadas dab ua energia ròck, ritmes tirats en lo latino/flamenco, melodias lancijantas au galobet e a la guitarra, ua votz calorosa e pausada qui’ns hèn seguir dens un univèrs unic, poetic e dançant.

Tà'n saber mei
vignette_55895.jpg
Baltazar Montanaro
Arron de (2013) e Szoledad (2007), Amors qu’ei un repertòri de composicions originaus engatjadas, escriutas e interpretadas per Baltazar Montanaro au vriolon bariton. Amours, com lo testimòni deus combats qui hèn hrèita tà har rampèu aus fondamentalismes, l’òdi de l'inconegut, de l'estrangèr e de las diferéncias ; Amours, com un mercader tà deishar la plaça a la beror dont cada èste ei capable s’ei escotat e arrespectat, shens desbrombar la qui ei presenta en cada causa qui la natura e perpausa, e dont l'artista e cèrca a tornar har la sensibilitat, la perfeccion.

Capvath 10 títols plen d’elegància e de fòrça, Baltazar que torna brombar granas hèitas istoricas, tau la caduda deu fascisme en Italia lo 25 d’abriu 1945 o enqüèra lo genocidi rwandés, e que’s hè seguir lo son auditòria en l’emocion qui horneish l’Istòria.

Tà'n saber mei
vignette_55894.jpg
Bonnemason, Jan
« Jan Bonnemason, Vicvilhon d’origina, qu’ei un amorós de la lenga que’u leguèn los son ajòus. Qu’a causit de’ns presentar ací un florilègi de mei d’un centenat de bonurets lengatgèrs, pusats tostem a la hont, de las hemnas e deus òmis deu pèis son, mantenidors creators poètas de la lenga biarnesa d’ací e de bitara. Aqueras pèrlas a votz hauta tà exprimir ua pensada de faiçon sarrada e marcanta, aqueths dísers passats en arreproèrs, aqueras maximas practicas d’arrèglas de vita o d’accions que son autant d’expressions esperituaus de las escadudas on puntejan lo plaser de la paraula e lo plaser deus mots. Mots-imatges, tròbas poeticas de las finas, aqueths trèits d’esperit de ger e de uei qui convidan cadun a préner o tornar préner lenga, que son a saptar shens moderacion. » - Éditions des Régionalismes

Tà'n saber mei
vignette_55893.jpg
J’ai un accent, et alors ?
Aphatie, Jean-Michel
Feltin-Palas, Michel
« Perqué, en França, un accent sonque ei jutjat “normau” ? Perqué non s’i enten pas jamei o quasi a la television o a la Comedia Francesa las intonacions deu Gèrs, deu Nòrd, d’Alsàcia o de Corsega ? E qui s’a pres lo poder de definir la “bona” faiçon de parlar ?
En frança, ua discriminacion peus accents qu’existeish. Que’s traduseish sovent per truferias e escarnidas, a bèths còps per l’impossibilitat d’aténher mestiers qui i a, que sian dens l’audiovisuau o lo cinèma, lo monde deus ahars o l’universitat…
Jean-Michel Aphatie qu’ei un deus reales jornalistas a har carrièra a la ràdio e a la television “en despieit” deu son accent basco. Miquèu Feltin-Palas qu’ei un amorós de las lengas de França e de la diversitat culturau. Tots dus que liuran testimònis esmavents e un diagnostic “shòc” sus aquera discriminacion desconeguda, hont de sofriments psicologics mei seriós que non creden e qui concerneish mei de trenta milions de personas. »

Tà'n saber mei
vignette_55891.jpg
Cubaynes, Jules (1894-1975)
Aqueste libre presenta una novela inedita dau majorau Juli Cubaines (1894-1975). L'autor es estacat a sa terra carcinòla d'ont tira sas principalas inspiracions. La vida dels camps e la vida de la familha son inseparablas per actuel enfant de pagés. L'occitan l'a pas aprés, l'a popat amb lo lach. Sa lenga es la del Carcin, de son enfança, de son pais. Escriu la lenga de son autenticitat. Parla de çò que coneis : sa familha, sas estudis, son ministèri, son Carcin.  Es subretot la vida de sa terra carsinòla que lo trobaire a retrasada : tèrra de causes blanquinozes ont bufa lo vent cantalés, ont los èrmes ofrison lor espandida als tropèls, ont l'agait se pòrta duscas al lentan orizon sens que res non l'arrèste, ont pracò las combas an lors òrts e lors prats, las sèrras lors malhòls, las planuras (...)
vignette_55890.jpg
Combas, Gèli
Dins Parladissas animalas, Gèli Combas contunha dins la dralha dubèrta per son oncle Loís Combas (aliàs Cantalausa, 1925-2006). Son trenta sièis bèstias que nos descrivon cossí son, cossí naisson, ont vivon, çò que manjan, lors costumas, lor vida entièira, que partejam vertadièirament amb elas, dins l’aiga, dins l’aire, sus tèrra e quitament jos tèrra. Son d’aucèls, de peisses, de mamifèrs, d’insèctes, d’anfibis, de batracis, de reptils. Lor lenga, la lenga de Gèli, es una lenga viva, autentica, qu’òm saboreja de la debuta a la fin, sens oblidar l’interès pedagogic indiscutible de l’obratge, que la màger part de nosautres coneissèm pas grand causa del mond animal.

La lenga de Gèli Combas, sas qualitats de narrator, las descobriguèrem en 2011 dins Una lutz sul camin (Grelh Roergàs, n°37). La podèm legir regularament dins sas contribucions a las revistas Patrimòni e Canta-Grelh, dins sas cronicas plan sentidas pel jornal Le Tarn libre.

Sèm pas acostumats a escotar las bèstias, que n’an de causas a nos dire a nosautres los òmes. Es formidable de poder trapar tot aquò dins Parladissas animalas, en esperant que los tèxtes, los messatges e la lenga de Gèli Combas contunhen d’illuminar lo camin lo pus longtemps possible.
vignette_LGO-20201223.jpg
Lo Nadal occitan de Montpelhièr - Tè Vé Òc
Lapierre, Michèle. Metteur en scène ou réalisateur
Lapierre, Patrick. Metteur en scène ou réalisateur

Emission del 23 de decembre de 2020

Lo Nadal occitan de Montpelhièr (emission enregistrada en 2019)

Lo temps de Nadal se sarra, amb el, la costuma de far clantir los Nadalets. Autres còps se campanejava dins mantunas villòtas. Mas uèi, se trelhonan pas dins los cloquièrs. Pasmens, la costuma populara de cantar demòra e la corala de Sant Guilhem fa viure aquela tradicion. Claudia Goinguenet, guida conferencièra de Montpelhièr, aguèt l’idea de mesclar passejada dins la vila del passat occitan e cants de Nadal. Una capitada per descubrir lo patrimòni nòstre.

Un reportatge de Miquèla e Patric Lapierre.

[resumit de Tè Vé Òc]

vignette_55888.jpg
Lamotte, Maria-Francesa
Me dison PATONET, siáu un orson-dodon tot doç, tot doç que jòga tanben la mariòta… que parla e compren ren que l’occitan provençau… Vèni tot bèu just d’espelir e siáu en quista de pichonets a calinejar, a potonejar e que m’aiman ! E per n’aver a molons vau descurbir lo monde e viure tot plen d’aventuras !

Patonet es una ajuda pedagogica ludica per entrainar lei petitons dins lo bilinguisme francés-provençau. Tèxte originau en provençau e fotografias de Maria-Francesa Lamotte. 
sus 1546