Recèrca

sus 11
Filtrar
Filtres actifs
Sous-Menu : Fonotèca
Sauf
Type de Document : Œuvre
Auteur : François, Isabelle. Interprète
Contributeur : CIRDOC
oci (63)
fre (50)
frd (17)
baq (1)
eng (1)
Sons (103)
Tipe : Son documentari / Data : 2019-10-08
Disque vinyle 45 tours témoin de la marche sur Montpellier du 10 mai 1980 à l'appel du Parti Communiste. Le metteur en scène et comédien Claude Alranq y déclame un poème accompagné par la Musique de la Rue, groupe composé de membres des groupes Sauveterre et Quimantu.

Ont participé à cet enregistrement :
La Musique de la Rue.
Les chanteurs : Maguy, Yamari Cumpa (du groupe Quimantu), Jean Tricot, Bernard Connac (du groupe Sauveterre) et Claude Alranq. Musique et orchestration : Jean Tricot.
Au dos de la couverture, une photo illustre le rassemblement à Montredon-des-Corbières (11) devant la stèle d'Emile Pouytès, viticulteur tué lors des manifestations du mois d'avril 1976.

« Aquela manifestacion era pas soncament a l’iniciativa del partit communist. Es nascuda de la crida que l’escrivan JP. Chabrol, l’universitari R. Lafont e lo president de la cambra regionala d’agricultura E. Maffre-Baugé buteron. Aquel manifèst es « lo pais escorjat » que podètz trapar dins los archius de R. Lafont al CIRDOC. Moltes sindicats obrièrs, organisacions professionalas, moviments de joneissa, l’Accion Culturala Occitana, l’Action Jeune Théâtre… participeron dins aquela manifestacion de Montpelhièr que comptava dins las 100.000 personas. Lo mot d’òrdre de la manif era « VIURE ». 
FUGUÈT UN ECSEMPLE REMIRABLE DE L’UNION POPULARA QUE NASQUÈT DE LA PUJADA CULTURALA OCCITANISTA ENDRALHADA DINS LAS ANNADAS 1968. 
Domatge qu’aquela union populara regionala de la basa e dins l’accion s’es farlabicada dins "un program comun de governament» que menèt Mitterand al poder per pas rès entreprendre de solid pels paisses d’oc… e fin finala per la França tota. La davalada de la mobilisacion regionala, populara coma obrieira, intellectuala coma culturala, comencèt en seguida d’aquel renègament. Encara uèi ne portèm las consequenças. Es lo Front Nacional que pauc a pauc recuperèt lo terrenc abandonat. »

« Cette manifestation n'a pas seulement été l'initiative du Partit communiste. Elle est née de l'appel que l'écrivain Jean Pierre Chabrol, l'universitaire Robert Lafont et le président de la chambre régionale d'agriculture Emmanuel Maffre-Baugé ont poussé. Cette manifestation ...

Claude Alranq en 2019
Mise en ligne : 27/05/2019
Tipe : Son documentari / Data : 2009
Texte de l'episodí 2 : 

Durbissi la pòrta de l’ostal e davant ieu una filha dins sos 20 ans benlèu, polideta, los peus negres, los uòlhs verds, la pèl bruna, granda e linja, una maleta dins la man que me demanda amb un bel sorire e una votz doça :

- "Madama Joana Belcaire?"

- "Òc es ieu ! De qué volètz ?"

- "Vos sovenètz de Maria Delbàs, ma maire ?"

- "Benlèu, possible…"

- "Èretz au collègi ensemble dins las annadas…"

- "E de qué fa vòstra maire ara ?"

- "Pecaire es mòrta la paura l’an passat e m’a totjorn dich : s’un jorn sès dins la maganha vai te'n veire mon amiga Joana Belcaire, t’ajudarà.

- "Ieu ? Coma vos podriái ajudar : ai ges de trabalh per une filha coma vos, soisoleta e subretot pensi que ara que soiretirada, vòli viatjar."

- "Benlèu que me poiriatz lotjar ? En escambi de la cambra e del manjar fariái lo dedins e tanben lo defòra, qu’avètz un polit jardin."

- "Madama siatz plan brava : ai pas d’endrech ont anar !"

I aguèt un silenci : aquela filhòta me fasiá pena de la daissar defòra…Benlèu que verai, sa maire èra al collègi amb ieu? Puèi sens soscar mai longtemps :

- "Dintratz : dormiretz aquí aquesta nèit e deman cercaretz un endrech ont anar."

 Ai ensajat de trapar sus la cara d’aquela jove una semblança amb una femna qu’auriái coneguda dins ma joinessa : res. Li ai mostrat la sala d’aiga, l’ai menada dins la cambra d’amics.

- "Pausatz vos aquí e vos sonarai per lo dinnar. Ara ai de causas de far."

- "Per l’enterrament de vòstre tonton Vincenç?"

- "Cossí o sabètz ?"

- "Tot lo vilatge ne parla e dison que ara siatz rica !"

- "Res es pas encara fach ! Mas avètz rason l’enterrament es per deman."

- "Vos ajudarai per reçaupre la familha…"

Ai tancat la pòrta e soi anada dins lo salon e me soi assetada : tot aquò semblava pas de bon ! Qual èra aquela filha ? E aquela Maria Delbàs ? Ges de sovenir d’aquela filha au collègi o endacòm mai. Benleù qu’èra son nom de femna maridada ? Los pantaisses se n’èran anats, la realitat m’emplenava la tèsta e me fasiá mau. 

Lo telefòn sonèt : sus la maquina s’afichèt lo nom de Mèstre Bardòt, lo notari de l’oncle Vincenç :

- "Madomaisèla Belcaire ?"

- "Bonjorn Mèstre Bardòt, cossí anatz ?"

- "Madomaisèla ai besonh de vos veire : es temps de legir lo testament de vòstre oncle."

- "Lo cal faire uèi ?"

- "Sulpic : l’oncle a demandat que lo testament siá legit a la familha, es a dire vos e vòstre cosin Paul abans l’enterrament !"

- "A bon !?"

- "Vòstre cosin Paul serà dins mon burèu a 4 oras : i vos espèri tanben."

- "Vendrai, ajatz pas paur, Mèstre Bardòt !"

Ai pausat lo telefòn. E ara de qu'anavi faire d’aquela filha ? La laissar soleta dins l’ostal ambe los cats ? Non, aviái pas fisança : vendriá ambe ieu e m’esperariá dins la sala d’espèra del notari. Quina istòria !

- "Madomaisèla Delbàs!"

- "Mon nom es Matilda, Matilda Delbàs."

- "Matilda es un polit nom. Matilda vendretz amb ieu encò del notari o se volètz vos pausarai davant lo supermercat e vos tornarai prene aprèp mon rendètz-vos.

- "Ai ges d’argent per crompar de causas al supermercat !"

- "Alara vendretz amb ieu e m’esperaretz dins la sala d’espèra del notari."

Començavi de susar e de tremolar : de qu’aviái fach de durbir la pòrta e daissar dintrar dins mon ostal una filha qu’aviái pas jamai vista ? Benlèu que seriá una bona causa de li demandar sos papièrs? Òm pòt èstre brava, mas sens èstre completament nècia ! O benlèu que Matilda èra la filha qu’aviái pas poscut aver. Quand èri jove èra pas possible d’èstre «filha maire » la sola causida èra de demorar vièlha filha coma dison los mascles al cafè de la Prima. 

Zo mai, lo telefòn…..

Veire l'episòdi 3

 

Mise en ligne : 08/12/2011
Appartient à :
Lo viatge de Joana - Liste des épisodes
Tipe : Son documentari / Data : 2018/2019
Aquel testimoniatge sonòr foguèt estat reculhit dins l'encastre del projècte Cosina tarnesa menat per lo CIRDOC-Institut occitan de cultura mercés al sosten de la Conferéncia dels Finançaires per la Prevencion de la Pèrda d’Autonomia e del Departament de Tarn (CFPPA81).
Mise en ligne : 12/06/2019
Tipe : Son documentari / Data : 2016
Tèxte de l'episòdi : 
Matin de junh, matin de fèsta sus la plana ! Lo solelh dardalha. Es dimars lo jorn del mercat dins lo vilatge.
Podriái benlèu crompar de flors per plantar dins lo jardin. Fariá plaser a Remy e a Matilda.

I vau ! Me soveni de ma gran qu’aimava tant las flors e tot çò que creissiá dins lo jardin : los legums, los arbres fruchièrs. Fasiá un molon de consèrvas per l’ivèrn : de pomas d’amor, de mongetas, de ratatolha e tanben de confituras d’albricòts, de majofas, de cerièras... E quand veniam lo dimenge l’ivèrn nos regalàvem. Me disiá : mon marit es mòrt mas quand siái ambe mas flors me sembla que siái encara amb el : aimava tant lo jardin !

Lo mercat a pas cambiat : lo Bernat es totjorn aquí, lo peissonièr de Seta tanben, e la quincalhariá de Besièrs e tant d’autres. Mas i a pas ges de mond per crompar. Me sembla que las gens me veson pas o que me vòlon pas veire. Urosament n’i a dos que son contents de me potonejar lo Paul mon nebot e la Denisa. An de polidas flors per lo jardin. Mas quand es temps de pagar vòlon pas un sòu :

- Amb tot çò qu’as fach per nos ! Deves saupre qu’amb la renda tant pichona sus la vinha e las tèrras de l'oncle Vincent podèm viure e pas pus crebar de fam… Alara encara mercés, Tanta Joana !

Aquò me fa de ben d’ausir aquelas paraulas !
Los ustrièrs de Bosigas son aquí tanben. Aimi tant las ustras e n’ai pas manjat dempuèi detz mes. Las aiman pas tròp de l’autre costat ! Una dotzena per Madama !
Mas a l’entorn pas que lo silenci. Tot d’un còp me soveni : lo Renat s’es penjat ièr donc uèi es un jorn de dòl. E segur que n’i a que dison qu’es de la fauta de la masca Joana ! Fau mas crompas lèu lèu e tòrni a l’ostal.

Onze oras del matin temps d’anar en çò de mèstre Bardòt. Me passejarai un autre còp dins lo vilatge, preni la veitura, ai pas enveja de rescontrar lo mond. Se n’i a qu’an enveja de me veire sabon onte siái !
La veitura es brava: s'aviá sul còp. Mas me cal retrobar la bóstia de cambi ! Pas simple lo primièr jorn !

Mossur Bardòt m’espèra sus son davantal. A pas cambiat.

- Quin plaser de vos tornar veire ! Cossí s’es passat de l’autre costat ? E vòstra filhòla es pas tornada ambe vos ?

- Serà aquí la setmana que ven ! Mercés encara per tota l’ajuda per l’ostal, los papièrs etc... Sens vos sabi pas çò qu’auriái fach, segur qu’auriái pas poscut demorar tant de temps luènh del vilatge.

- E mercés a vos per vòstra fisança ! Assetem nos ! Volètz beure quicòm ?

- Un pauc d’aiga, mercés !

Bevèm un còp d’aiga fresca, l’aperitiu que m’agrada mai.

- Per començar quand d’argent vos devi donar per lo teulat ?

- Aquí la nòta ! Mas avètz lo temps !

- Tenètz un chèc. E encara mercés. Me rassegura per l’avenidor que benlèu partirai encara !

- Ara nos cal parlar d’avenidor totes dos tant plan: de qu’anatz faire de l’ostal e de las vinhas de l’oncle Vincent ? Avètz una idèia ?

- Mas devètz saupre que vòli pas vendre !

- E per de qué ? Un pauc tardièr per aver d’enfants a seissanta ans.

- Mas per adoptar i a pas d’atge !

- De qu’es aquela istòria ? Volètz parlar de vòstra filhòla, qu’o sabi ara es pas vòstra filhòla ?

- Perque pas ? O pòdi faire, ai lo drech. Evidentament serà pas per deman. Primièr la pichòta es embarrassada e aprèp quand serà aquí lo pichòt, veirem.

- Li donar l’ostal perque pas ! mas las vinhas ! Es que son òme es un païsan ?

- Matilda a ges de mestièr, benlèu que li agradariá d’èsser vinhairona. N’i a que dison que lo temps de las vinhas es tornat subretot dins nòstre país.

- Bon perque pas : es vòstra istòria, i pòdi pas res. Serà pas simple per ela de trabalhar ambe los païsans d’aquí : es una femna e es pas nascuda dins lo vilatge ! E en mai i aurà d’autras causas que pòdi pas dire uèi.
Mas podriatz logar la tèrra per qualques annadas. Coneissi un tipe que seriá interessat. Vos o pòdi presentar quand volretz. Fa de bon vin es per aquò qu’a besonh de mai de tèrras.

- Perque pas ? Siái d'acòrdi.

- E ara ai quicòm de terrible a vos dire. Quicòm coma una calamitat. Desencusatz me mas o devi far !

- Es pas possible de n’en parlar un autre jorn ? Soi cansada ambe lo viatge e tot çò qu’es arribat aquí..

- Justament es la seguida…

- Coma ? Me fasètz paur !

- Avant de se penjar Renat Delrieu a fach un testament novèl.

- Oh non !

- Lo 20 de junh a sièis oras :

Ieu Renat Delrieu sens enfant, laissa mon ostal, las vinhas que teni sus la comuna (10 ectaras) e l’argent de la banca a Joana Belcaire per me faire perdonar tot lo mal que li ai fach dins nòstra joinessa... 

Sabi pas çò que s’es passat mas me desrevelhi dins ma cambra amb la Doctora Chevin a costat del lièch…
Mise en ligne : 18/07/2017
Appartient à :
Lo viatge de Joana - Liste des épisodes
Tipe : Son documentari / Data : 2016
Tèxte de l'episòdi : 

Un còp de mai tot semblava d’anar pel melhor dins lo melhor dels monds possibles coma disiá lo grand Voltaire que pecaire ai pas jamai legit son òbra.
Benlèu un jorn quand serai retirada : es çò que dison totes: lo jorn ont…

Qualqu'un tòca a la pòrta, Mèstre Bardot :

- Bonjorn Joana. Lo Renat aviá ges de familha e coma es vos l’eretièra de son ben tot lo mond pensa qu’es a vos de prendre en carga l’entèrrament. Sabi qu’es pas simple : èra catolic e aquela religion aima pas tròp los suicidats !

- Pensi pas que lo Renat èra tant religiós qu’aquò ! M’en vau anar veire lo curat de la parròquia. I a segurament dins la tomba de sa femna la Rosetta una plaça per el.

- E non ! es a la comuna que devètz anar e puèi veire la familha de Roseta.

- Farai tot çò que cal per qu’aja un bon viatge de l’autre costat. Anarem pas al funerarium coma per l’Oncle Vincent. E lo gòt de l’amistat se farà dins son jardin.

- Vòstre jardin ara !

- Pas per longtemps podètz me creire !

Ai pas qu’una enveja : anar al lièch e me desrevelhar aprèp l’entèrrament ! Segur qu’ai pas poscut o faire per ieu mas o vau faire per vos. E ara que tot es acabat coma dins la cançon o pòdi afortir : tot s’es plan passat e lo Renat e sa femna « resquiescant en pace » dins lo cementèri comunal.

Uèi sèm lo dissabte e la Matilda arriba lo diluns 24 de Junh a Frejòrgues. Per lo moment demorarà ambe ieu a l'ostal fins a la jacina. Ai pas res dich a degun dins lo vilatge. Serà la suspresa per tot lo mond, subretot lo ventre. Urosament que son òme es pas vengut amb ela. Mas un jorn caldrà ben e alara serà l’escandal dins lo vilatge.
Bon e deman cossí anam nos tornar trobar ? Per ieu la rancura se n’i a aguda existís pas pus. Tant de causas an cambiadas dins ma vida dempuèi lo mes d’octòbre. Benlèu que siái una autra femna : mai jove o benlèu mai vièlha...

Siái anada a Besièrs aqueste matin e ai crompat de ridèus per la cambra de Matilda : amb de flors jaunas e rojas e d’aucèls verds e blaus, la prima e l’estiu son dintrats ensem plen de jòia dins l’ostal per la San Joan ! Amb la machina es estat lèu fach : ostalariá 4 estelas ! E ara ensage de me sovenir çò que li agradava mai per manjar : la parelhada de peis a la catalana, las costèlas d’anhèl, los faviòls, l'ensalada verda, lo fromatge de cabra... N’i a pron per començar : i aura tot aquò dins lo frigò. Còire serà lèu fach.

Ara sèm dimenge, Angèla la vesina amorosa del Renat es venguda me veire per se desencusar de çò que m’aviá dich.

- O Madama Joana sabi ben que l'avètz pas tuat e de tot biais me soveni de çò que vos a fach dins vòstra joinessa quand a fach un enfant a la Rosetta. Es de sa fauta se siatz demorada tanturla ! Mas comprenètz ara qu’es pas pus aicí siái tota sola ! Aquò me fa plorar. Li ai portat lo dinnar cada jorn dempuèi la mòrt de la Roseta. Cada còp li demandava çò que li agradariá. Ieu coneissi los òmes, sieu demorada quaranta ans ambe mon Edmond. Evidentament o podetz pas saupre per de qu'avètz estada soleta tota vòstra vida. Es pas simple per un òme d'èstre veuse e es per aquò que las femnas vivon mai longtemps que los òmes. Ara ma vida es un ermàs : pas pus de Renat per discutir del vilatge e de las gens !

L’ai presa dins mos braces aquela pichòta femnòta braveta amb son coconhon cendrat e l’ai potonejada.

- Podètz me venir veire quand volètz me farà plaser Angèla !

- E bè sai que ! sètz plan brava ! Auriái pas jamai cregut qu’un jorn seriá possible de charrar ambe vos coma amb una amiga ! Doblidarai pas de venir Joana, ambe plaser !

Deman devi èstre a 10 oras del matin a Frejòrgues. Lo bonur dintra d’en pertot dins mas venas. L’istòria recomença tre la debuta : deman serem totas doas sus la terrassa coma l’an passat a la meteissa data. Lo retorn de l’enfant prodiga. Au lièch madama que deman tot va cambiar !

Ara siái assetada davant la sortida « Arrivée » de l’aeropòrt. Evidentament coma totes los que vivon dins la campanha, los païsans, siái arribada una ’ora avant l’ora. Cal bolegar un pauc Joana, anar beure un cafè e legir un jornal. M’agrada de gaitar los viatjaires que s’en van òm sap pas ont, benlèu de l’autre costat del mond. Ai començat de legir un article sus las vinhas en Lengadòc e dison que lo vin es de mai en mai bon e que i a fòrça americans que crompan de vinhals dins lo pais.

- Joana ! siái aquí ! Vèni m’ajudar que los bagatges son pesucs !

- Matilda ! Ma filha ! Tant polida !

La preni dins mos braces mas amb lo ventre es pas simple. Nos potonejam sens relambi tot en cridant coma dos enfants.

- Es que te pòdi sonar « maman » !

- Perqué pas, me fariá pus lèu plaser a mon atge. Oh ! as cambiat ta color de pels e as pas engraissat. Sens lo ventre deves èstre magreta !

- E tu as cambiat de look tanben : siás mai coma una dama de la vila. Pus ges de pels grises, de jeans de joina filha, una camisa plena de colors. Mas t’ai reconeguda madama Joana !

- E ieu tanben Madomaisèla Matilda ! Siás totjorn bèla !
Dintram a l’ostal !

Sèm dins la veitura. Matilda es tan urosa de veire lo païsatge. Es estat la meteissa causa per ieu quand tornèri fa doas setmanas. Tot sembla pichòt aquí mas amb una granda causida de colors e òm pòt veire la campanha e subretot las vinhas de cada costat de la rota. Dins l’autre pais i pas que de d'autostradas amb d’arbres gigantàs e grisàs de cada costat qu’amagan lo païsatge.
Matilda es urosa de las colors de sa cambra e arrèsta pas de dire : cool ! so cool ! Ai preparat lo sopar sus la terrassa : la parelhada de peis ambe l’aiòli.
Quand Matilda torna s’es cambiada : una camisa longa, leugièra e clara qu’aviái pas jamai vista.

- Ont as trapada aquela rauba ?

- Es Fred que me l’a crompada quand es anat visitar sa maire per nadal a Montego Bay.

- Ont es aquò ?

- Una ciutat de son pais la Jamaica.

- As una fòto de Fred ?

- Non. Mas pensi que lo vòle pas pus veire. A cadun sa tòca !

- Cresiái qu’èra lo paire de ton enfant.

- L’un empacha pas l’autre! Mas se siái tornada aicí es que l’istòria èra acabada. Aquela vida m’agradava pas. Segur qu’es un bèl òme, intelligent e tot e tot. Mas lo monde de la musica quand òm es pas musicaire es pas per ieu. Dins la vida vòli pas èstre darrièr e vòli decidir quin camin seguir.

- E ton enfant aura ges de paire !

- Aurà la color de sa pèl e quand serà grandet se vòl serà possible per el de visitar son paire a New York o a Montego Bay. E benlèu que traparai un autre paire per el, qual sap ?
E Rémy?

- Serà aicí la setmana que ven. Es retirat e se tot se passa plan anam viure ensems, aicí, ailà !

- Es qu’aurai l’escasença de demorar aicí quand seretz ailà ?

- Per lo moment es la Fèsta de la San Joan e una Fèsta qu’ai pas jamai vista: lo Total Festum. Vas anar te pausar e anirem dançar

Mise en ligne : 02/08/2017
Appartient à :
Lo viatge de Joana - Liste des épisodes
Tipe : Emission ràdio / Data : 2011

Segond e darrièr episòdi d'una emission consacrada a l'edicion 2011 del festenal "las voses de la Mediterranèa" de Lodève.
L'originalitat d'aquela edicion es de metre en valor los poètas joves de lenga occitana.

L'emission se compausa d'entrevistas amb Jean-François Mariot, Jean-Paul Creissac, Magali Bizot-Dargent, e de captacions dels espectacles.

Per de questions de dreches, los extraches musicals difusats dins aquela emission pòdon pas èsser mes en linha, foguèron doncas talhats de l'enregistrament.

Mise en ligne : 21/07/2014
Appartient à :
Tipe : Son documentari / Data : 2018/2019
Aquel testimoniatge sonòr foguèt estat reculhit dins l'encastre del projècte Cosina tarnesa menat per lo CIRDOC-Institut occitan de cultura mercés al sosten de la Conferéncia dels Finançaires per la Prevencion de la Pèrda d’Autonomia e del Departament de Tarn (CFPPA81).
Mise en ligne : 12/06/2019
Tipe : Son documentari / Data : 2016
Tèxte de l'episòdi : 

Per vos dire onte ne siáu : me sòni Joana, siáu retirada e ambe una filha Matilda qu’es venguda me demandar d’adjuda siáu venguda me passejar a Baltimore. Aquí ai un amic de joinesssa Remy professor de lengas romanas a l’universitat. Mas aquela filha Matilda - la filha qu’aviái pas aguda dins ma vida solitaria -del temps qu’èri a l’universitat ambe lo Remy se n’es anada. A trapat un amorós sus l’internet.
Quant istòria!

Era pas possible per ieu de pensar que Matilda m'aviá abandonada. Segur qu’èri pas qu'una femna vièlha e que los joves an besonh de joinessa... Mas aviái l'impression d'aver tot donat per pas res. Comencère de plorar doçament. Remy sabiá pas de que faire per me consolar.

- T’a demandat d'adjuda. Çò qu'as fach es fòrça bon. Ara es devenguda adulta mercè a tu. Te fagues pas de marit sang, tornarà. Benlèu pas deman mas un jorn, aquò's segur. A l'ora d'ara a besonh de se sentir liura.

- Aviái pantaissat tant de causas : cresiái d'aver enfin una filha e de pas pus èstre soleta. E sabi pas se l'òme qu'a causit es una bona tria !

- Doblides pas que ara siáu aquí, vòli dire a costat de tu...

Aviá pausat una man sus mon espatla, mas èra pas lo moment. Faguèri dos passes e prenguèri mon saquet.

- Vòli anar me passejar.

- Coma vòs. E ont ?

- Sus lo pòrt. Per veire los bateus...

- Vòs tornar a Fellspoint ? O sabi qu'aimas los bateus mas tanben los pastissons del café Bonaparte !

E sèm partits. Avèm caminat, sèm anats bèure de tè, manjar un mufin. Pus ges de lagremas mas de tot biais la jòia èra pas de la partida.
Sèm anats caminar dins un pargue ont d’enfants jogavan. Vesiái Matilda d’en pertot, dins los arbres, dins las veituras. M’aviá pas daissat lo numerò de son barrutlaire. E ara de qu’anavi faire soleta?
Lo Rémy travalhava. Ieu parlavi pas la lenga.
Demorava pas qu’una causida: tornar a l’ostau. Mas enfin èri venguda aquí per veire Remy. Es que seriái venguda sens Matilda?
Aviái somiat d’annadas d’aquel viatge. Aviái pas lei sòus per venir. Puèi mercé a l’oncle Vincent n’aviái trapat. E ara qu’éri enfin aquí vòliái pas pus demorar.

E tot d’un còp la causa devenguèt clara : aviái paur de me retrobar sola dins un ostau amb un òme. Fasiá tant de temps benlèu 35 ans que degun aviá pas careçat ma pèl, que sabiái pas pus çò qu’èra un poton sus la boca sens anar mai luenh…

Las fuòlhas començavan de faire un tapís sus l’erba e l’umiditat amb lo ser qu’arribava montava de la tèrra. Ma tèsta virava, vesiái pas pus res. Tot d’un còp Remy prenguèt ma man e la sarrèt dins la sieuna. Fuguèt com’un eslhauç dins tot mon còs. Gausavi pas lo regardar mas un sorire espeliguèt sus mas pòtas com’una desliurança. Una pòrta s’èra duberta dins ma solituda. Avèm caminat coma dos pichòts dintran a l’ostal aprèp l’escòla. Quand sèm tornats i aviá totjorn res : Matilda aviá pas sonat.

- Te faguès pas de lagui, s’a un problèma sauprà ont te trapar.

- Pas simple d’èstre calma e rasonabla per una femna qu’a pas fach qu’aquò dins sa vida e que tot d’un còp es sortida de son camin…

- N’en traparàs un autre se vòs de camin…

- Me cal crompar un barrutlaire.

- Ges de problèma, deman. Aqueste ser te vòli faire conéisser un’especialitat de Baltimore : la coca de crancs : « crab cake ». Vòs manjar aquí o al restaurant?

- Benlèu aqui amb un veire de vin.

- Me'n vau crompar tot aquò, espèra me com’una pichòta filha. Sarà lèu fach !

Assetada davant la fenèstra de la cosina ai esperat. Los arbres dins aquel pais son tant grands. Bon per l’estiu ! La nuèch arribava. Puèi siái anada cercar mon bilhet d’avion. Lo retorn en França èra previst per lo 15 de decembre: dos mes aicí : de qu’anavi faire ?

Era important de descubrir la cosina. Ai trobat una ensalada, èra déjà presta. Un pauc de vinagre, d’òli e de sal dins un ensaladièr e tot anava pla…

Lo temps passava : fasiá pas luenh d’una ora que Remy èra partit. E s’aviá agut un accident ? benlèu qu’a l’ora d’ara èra a l’espital mitat mòrt ? Mancariá pas qu’aquò : me retrobar soleta dins aquest’ostal, dins aquel pais estranh ont conéissiái pas degun.

E Remy aviá prés ma man, l’aviá daissada e pas res de mai. Començavi de me rosegar las onglas coma quand éri filhòta. Es que l’aimavi ? E el, de que voliá ? Es ieu que l’aviái sonat per lo venir veire de l’autre costat de la mar.
- Joana, siáu aquí ! Es estat longuet per de que an degut preparar lo « crab cake ». N’i aviá pus ges. Es dissabte e tot lo mond n’en vòl !

- Ah bon !

- Eh bé, de que se passa ? As plorat ?

- Non pas ! Ai preparat l’ensalada e t’esperavi. Siáu urosa de te tornar veire.

- E ara per començar un bon còp de vin !

E aprèp tot s’es pla passat. Lo vin dins mas venas faguèt son camin. Lo "crab cake" èra mai que bon. Me cal trobar la recèpta : al vilatge seràn mai que contents de manjar aquò.

E lo lendeman matin èra dimenche e aprèp 35 ans de solituda dins mon lièch me desrevelhèri dins los braces d’un Remy plen de sorires. Una vida novèla començava benlèu...
Mise en ligne : 13/06/2017
Appartient à :
Lo viatge de Joana - Liste des épisodes
Tipe : Son documentari / Data : 2010
Extraits de la conférence de Josiane Ubaud, lexicographe et ethnobotaniste en domaine occitan tenue le 2 juin 2010 dans les locaux du CIRDOC. Intitulée "La vigne, haut lieu culturel", accompagnée à l'origine d'une projection de photographies, cette intervention dresse l'analyse lexicographique de tous les termes gravitant autour de la viticulture et de la vigne.
Mise en ligne : 03/01/2012
Tipe : Son documentari / Data : 2015-01-08
Lo divendres 8 de genièr de 2015, se debanèt al CIRDÒC la remesa dels insignes de Cavalièr de las Arts e de las Letras a Marie-Jeanne Verny e Philippe Martel, de las mans de Loïc Depecker, delegat general a la lenga francesa e a las lengas de França.
Per l'escasença, los dos recipiendaris prononcièron de discorses a l'entorn de la pluralitat de las lengas de França e de lor percors personal.
Mise en ligne : 14/01/2016
sus 11