Parcours :
Los jornals de trencadas representan un tipe de publicacion ligat a l’evolucion de la guèrra de 1914-1918. Concebuts per de soldats e d’oficièrs al front, apareisson tre la debuta de la guèrra de trencadas, tanlèu lo front estabilizat. Dins las trencadas, de soldats redigisson, d’un biais manuscrich en primièr, puèi jos la forma de fuèlhas pichonas roneotipadas o estampadas, de jornals destinats a distraire lors camaradas. Jògan un ròtle essencial per lo moral de las tropas, ajudan a suportar l’abséncia de novèlas e, utilizan sovent l’umor per véncer lo lagui, e mai lo desespèr.
Concebuts dins de condicions malaisidas, lor periodicitat es plan sovent aleatòria. Se recensa pasmens mai de 450 titols sovent tirats a plan pauc d’exemplaris. D’unes d’aqueles jornals de trencadas balhan una plaça importanta a l’occitan. Dins los còrs armats, d’escòlas felibrencas veritablas se fondan, e crean sul front de buletins e de jornals que circulan dins las trencadas per manténer lo ligam entre lors membres mas tanben per los sosténer moralament. D’unes jornals de trencadas venon tanben organs de debats e d’expression sus la situacion del moviment felibrenc.
Se trapa tanben d’unes articles en occitan dins los jornals de trencadas franceses. Son, per lor majoritat, de poèmas o de cançons mandats per de soldats, sovent erudits e militants lingüistica.
D’autres jornals en occitans sont elaborats a l’arrièr e per çò que concernís l’espaci occitanofòn, plan luènh del front. Pr’aquò, son de còps en contacte dirècte ambe los combatents e se vòlon un trach d’union entre los combatents escampilhats sul front o entre los combatents e l’arrièr.
Concebuts dins de condicions malaisidas, lor periodicitat es plan sovent aleatòria. Se recensa pasmens mai de 450 titols sovent tirats a plan pauc d’exemplaris. D’unes d’aqueles jornals de trencadas balhan una plaça importanta a l’occitan. Dins los còrs armats, d’escòlas felibrencas veritablas se fondan, e crean sul front de buletins e de jornals que circulan dins las trencadas per manténer lo ligam entre lors membres mas tanben per los sosténer moralament. D’unes jornals de trencadas venon tanben organs de debats e d’expression sus la situacion del moviment felibrenc.
Se trapa tanben d’unes articles en occitan dins los jornals de trencadas franceses. Son, per lor majoritat, de poèmas o de cançons mandats per de soldats, sovent erudits e militants lingüistica.
D’autres jornals en occitans sont elaborats a l’arrièr e per çò que concernís l’espaci occitanofòn, plan luènh del front. Pr’aquò, son de còps en contacte dirècte ambe los combatents e se vòlon un trach d’union entre los combatents escampilhats sul front o entre los combatents e l’arrièr.
Lo felibre al front
L’escòla felibrenca “L’Escolo dóu Boumbardamen” es creada lo 28 de genièr de 1915 dins una trencada de Lorena, a Remères. Es fondada per Albert Boudon-Lashermes (1882-1967). Sos estatuts precisan que « per venir felibre de l’Escolo cal èsser soldat dins una division combatenta, èsser sur lo front o èsser estat evacuat coma nafrat o malaut ». Sa devisa es "lou canoun me fai canta", astiche de la devisa mistralenca "lou soulèu me fai canta". Aquela devisa se troba gravada sus mai d’un « cagnas » (abric) de primièra linha.
Los estatuts d’aquela escòla avián pas qu’un article : “Li mèmbre de l’Escolo s’acampon quand podon e coume podon, pèr faire un boun repachoun e pèr felibreja” Aquela escòla felibrenca publica mai d’un jornals : l’Écho de Remières, que devenguèt l’Écho du Boqueteau, lo Buletin de l’escolo dòu Boumbardamen redigit totalamant en occitan. Puèi a partir del 16 d’abril de 1916, L’Ecò dóu bousquetoun, - tanben en occitan- distinct de l’edicion francesa que seguís de publicar d’unes tèxtes en occitan.
