Parcours :
En 1789, a la tota debuta de la Revolucion francesa se dobrís un periòde de pluralitat linguistica oficiala amb una tolerància relativa per las lengas parladas sul territòri. A partir de 1792, las dificultats de la Revolucion van desbocar, al mièg de la Terror, sus l’elaboracion d’una pensada politica del monopòli linguistic. La lenga francesa es d’ara endavant definida per los dirigents coma la lenga dels Lums e de la Revolucion. D’aquí enlà, e fins a la guèrra de 1914-1918, la question politica de las lengas de França restren lo mai sovent lo debat « a la confrontacion entre fidelitat a la societat tradicionala e progrès economic e social dins l’òrdre, (dont) l’eissida èra ja evidenta. » (Claire Torreilles, Alphabétisation et occitan dans la première moitié du XIXe siècle, 2001).
En 1884, Victor Duruy, ministre de l’Instruccion publica, enrega la primièra enquèsta sus los usatges linguistics dels franceses dins l’encastre d’un questionari relatiu a la primièra estatistica de l’instruccion primària. Caldrà esperar 1999 per qu’un novèl estudi siague menat en França. E mai las donadas amassadas per Duruy sián de mal evaluar, Patrick Sauset establiguèt las estimacions seguentas : a l’entorn d’un quart dels enfants de 7 a 13 ans parlan pas cap francés, e son sonque occitanofòns dins las regions concernidas. Se pòt considerar amb aquestas estimacions l’enòrme cambiament que se realiza vint ans mai tard amb l’escolarizacion obligatòria que mena, en 1914, a una populacion completament francofòna, plan sovent bilingüa.
Nascuda de la desfacha de 1870 e de l’establiment dificila del regim republican, la politica escolara de la IIIna republica es concebuda per afortir l’unitat nacionala. Un dels elements fondamentals d’aquesta politica es la generalizacion de l’aprendissatge e del mestritge del francés per l’ensemble de la populacion. La IIIna Republica s’instaura tanben dins un contèxt de nacionalismes triomfants dins Euròpa tota, que s’articula en França a l’entorn del traumatisme de la pèrda de l’Alsàcia-Lorena. Los moviments « renaissentistas », a l’imatge del Felibritge nascut en Provença en 1854, son d’aquí enlà condemnats a limitar lors revendicacions lingüisticas e federalistas.(Georg Kremnitz, Histoire sociale des langues de France, Presses universitaires de Rennes, 2013).
Nascuda de la desfacha de 1870 e de l’establiment dificila del regim republican, la politica escolara de la IIIna republica es concebuda per afortir l’unitat nacionala. Un dels elements fondamentals d’aquesta politica es la generalizacion de l’aprendissatge e del mestritge del francés per l’ensemble de la populacion. La IIIna Republica s’instaura tanben dins un contèxt de nacionalismes triomfants dins Euròpa tota, que s’articula en França a l’entorn del traumatisme de la pèrda de l’Alsàcia-Lorena. Los moviments « renaissentistas », a l’imatge del Felibritge nascut en Provença en 1854, son d’aquí enlà condemnats a limitar lors revendicacions lingüisticas e federalistas.(Georg Kremnitz, Histoire sociale des langues de France, Presses universitaires de Rennes, 2013).
