Parcours :
Instantanèu de l’estat d’esperit de la populacion pendent lo conflicte, la correspondéncia escambiada entre los soldats e l’arrièr, amb los quasernets de guèrra tenguts per d’unes soldats, son, sens contèsta, una de las sorgas dirèctas mai segura e abondosa per percèbre lo viscut de la guèrra.
Dins aquela abondosa documentacion, se tròba finalement pauc d’occitan, de breton, de basc etc. Lo francés es de fach per la generacion de 1914 la sola lenga d’escritura apresa a l’escòla, l’occitan transpareis pas qu’ocasionalament dins las letras dels soldats e de las familhas, escrich d’un biais fonetic per exprimir un mot o una expression de mal mestresar en francés o sentida coma intradusibla. Pr’aquò, coma o establiguèron Gérard Braconnier et André Minet dins lor obratge consagrat a las correspondéncias dels soldats del miègjorn, las produccions escrichas rendon compte sonque d’un biais indirècte de l’usatge massiu de la lenga a l’oral entre soldats venguts de diferents païses de l’espaci occitanofòn. La guèrra participèt tanplan aquí a la consciéncia de l’unitat de la lenga occitana demest los soldats gascons, lengadocians, lemosins, auvernhats o provençals. Son nombroses los testimoniatges d’aqueles soldats que se descobrisson un parlar comun amb lors compatriòtas venguts d’autras regions occitanofònas.
Cal pas tanpauc negligir d’unes còrpus redigits complètament en occitan. S’agís dels quasernets e de las correspondéncias produches per de militants vertadièrs de la lenga occitana, ja engatjats dins de movements renaissentistas e felibrencs e que mestrejan doncas de règlas d’escrituras per la lenga. Aprèp l’afar del 15en Còrs, lo discors d’aqueles militants mudèt dins lors escriches personals e se tornèt centrar sus la defensa dels « meridionals » e de lor lenga fàcia a çò qu’es sentit coma un rascisme antimeridional fòrça present demest las companhiás ont èran minoritaris.
Dins aquela abondosa documentacion, se tròba finalement pauc d’occitan, de breton, de basc etc. Lo francés es de fach per la generacion de 1914 la sola lenga d’escritura apresa a l’escòla, l’occitan transpareis pas qu’ocasionalament dins las letras dels soldats e de las familhas, escrich d’un biais fonetic per exprimir un mot o una expression de mal mestresar en francés o sentida coma intradusibla. Pr’aquò, coma o establiguèron Gérard Braconnier et André Minet dins lor obratge consagrat a las correspondéncias dels soldats del miègjorn, las produccions escrichas rendon compte sonque d’un biais indirècte de l’usatge massiu de la lenga a l’oral entre soldats venguts de diferents païses de l’espaci occitanofòn. La guèrra participèt tanplan aquí a la consciéncia de l’unitat de la lenga occitana demest los soldats gascons, lengadocians, lemosins, auvernhats o provençals. Son nombroses los testimoniatges d’aqueles soldats que se descobrisson un parlar comun amb lors compatriòtas venguts d’autras regions occitanofònas.
Cal pas tanpauc negligir d’unes còrpus redigits complètament en occitan. S’agís dels quasernets e de las correspondéncias produches per de militants vertadièrs de la lenga occitana, ja engatjats dins de movements renaissentistas e felibrencs e que mestrejan doncas de règlas d’escrituras per la lenga. Aprèp l’afar del 15en Còrs, lo discors d’aqueles militants mudèt dins lors escriches personals e se tornèt centrar sus la defensa dels « meridionals » e de lor lenga fàcia a çò qu’es sentit coma un rascisme antimeridional fòrça present demest las companhiás ont èran minoritaris.
La correspondéncia de Valèri Bernard e l’afar Baroncelli
En 1915, una mesura disciplinària èra presa contra lo soldat Folco de Baroncelli-Javon (1869-1943) -classa 1889, 118en Territorial, 14ena Ciá -, membre actiu del Felibritge, poèta e manadièr camarguenc, « pour avoir tenu des propos démoralisants ». Baroncelli es alara condemnat a una pena disciplinària : la detencion en fortalesa a Toul. aquela sancion provòca un clam en cò dels membres del Felibritge que militan per sa reabilitacion. Un escambi noirit de correspondéncias entre los grands noms del Felibritge poguèt èsser conservat dins las colleccions del Collègi d’Occitania dins la correspondéncia de Valèri Bernard (1860-1936) qu’èra Capolièr a aquel moment. Totes cercan un mejan de far pression sul comandament per obténer la reabilitacion del soldat.
Menarà a la publicacion d’una peticion en francés adreiçada al comandament de la XVena Region que demandarà l’aquitament de Folco de Baroncelli. Una letra de Marguerita Priolò, adreiçada a Valèri Bernard e datada del 18 d’agost de 1915, indica que, gràcias a l’accion de sos amics felibres, Folco de Baroncelli poguèt èsser aquitat e escapa a l’embarrament.